Mới đây Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Nghị quyết nêu rõ năm 2025, cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật. Năm 2027, hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới văn bản pháp luật bảo đảm cơ sở pháp lý đồng bộ cho hoạt động của bộ máy nhà nước theo mô hình chính quyền 3 cấp. Trong bối cảnh việc sắp xếp đơn vị hành chính đang hết sức khẩn trương đặt ra yêu cầu cần có quy định pháp luật như thế nào để đảm bảo tiến độ cũng như đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân, doanh nghiệp trong quá trình sắp xếp.

        Đây cũng là một trong những yêu cầu cấp bách đặt ra trong thời gian tới đối với công tác xây dựng pháp luật nói chung, việc sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương nói riêng cùng nhiều văn bản hướng dẫn chuyển giao các nhiệm vụ đang thực hiện. Bài viết của phóng viên Đình Hiếu đề cập nội dung này:   

 # Năm 2018, UBND TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh triển khai Dự án cải tạo hệ thống thoát nước, chống ngập lụt, chỉnh trang đô thị tại khu vực Đèo Bụt, phường Quang Hanh. Dự án đã hoàn thành và được quyết toán năm 2019. Tuy nhiên đến nay Công ty Cổ phần Tập đoàn INDEVCO, đơn vị sử dụng hợp pháp khu đất này cho rằng việc TP Cẩm Phả triển khai dự án này khi chưa có quyết định thu hồi đất, chưa bồi thường giá trị đầu tư vào đất là chưa đúng quy định của Luật Đất đai. Tháng 3/2025, Công ty cổ phần Tập đoàn INDEVCO đã có văn bản gửi UBND TP Cẩm Phả đề nghị được bồi thường giá trị tài sản trên khu đất thực hiện dự án. Tiếp đó tại buổi làm việc giữa UBND TP Cẩm Phả và Công ty Cổ phần Tập đoàn INDEVCO, nội dung này vẫn chưa được giải quyết. Trong bối cảnh chỉ một thời gian ngắn nữa không còn Thành phố Cẩm Phả, doanh nghiệp đang rất lo lắng.

        Phân tích về vụ việc, Tiến sỹ- Luật sư Đặng Văn Cường, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng::“Trong trường hợp giữa doanh nghiệp và UBND TP Cẩm Phả không có tiếng nói chung, không tìm được giải pháp để giải quyết vấn đề này trong bối cảnh tới đây sẽ không còn cấp quận, huyện, thành phố nữa. Tất cả chức năng, nhiệm vụ của cấp quận, huyện, thành phố sẽ chuyển giao cho cấp tỉnh và cấp xã, phường. Doanh nghiệp sẽ tiếp tục liên hệ với UBND tỉnh Quảng Ninh để được xem xét giải quyết và nếu trong trường hợp không có hướng giải quyết tích cực thì cũng có thể khởi kiện đến Tòa án để được giải quyết theo thủ tục tố tụng hành chính”.

Ví dụ này cho thấy từ thực tiễn kết thúc hoạt động của cấp huyện cần có những quy định pháp luật để đảm bảo hoàn thành, có lộ trình chuyển tiếp cụ thể, rõ ràng để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân, doanh nghiệp đối với những công việc, thủ tục đang thực hiện dang dở. Đây cũng là một trong những yêu cầu từ thực tiễn đời sống nhằm đổi mới công tác xây dựng pháp luật. Ông Nguyễn Quang Huân, đại biểu Quốc hội khóa 15 phân tích, Nghị quyết 66 đặt ra mục tiêu đến năm 2030 có hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán, bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan sau sắp xếp tổ chức bộ máy, tháo gỡ vướng mắc phát sinh từ thực tiễn:“Trường hợp doanh nghiệp có khiếu nại ở cơ sở, mà thấy rằng cơ sở đó nằm gọn trong một vùng thuộc xã mới hoặc là cấp phường mới, hoàn toàn các cấp huyện hiện nay có thể bàn giao cho cơ sở mới. Còn nếu như nằm ở nhiều nơi thì có thể bàn giao cho cấp tỉnh để xử lý. Sau giai đoạn chuyển tiếp chúng ta sẽ phải ổn định lại, vì có một số chức năng mà chỉ có cấp tỉnh có thể làm được. Tùy đặc thù của từng tỉnh thì sẽ có những hướng dẫn quy định cụ thể của UBND tỉnh xuống cho cấp cơ sở nhưng trong giai đoạn chuyển tiếp hiện nay chúng ta vẫn cứ thực hiện chức năng, trong quy định đã ghi rất rõ ràng. Đặc biệt là sắp tới là Luật tổ chức chính quyền địa phương được Quốc hội thông qua đợt tới này thì lại càng rõ nữa để cho các cấp chính quyền có hành lang pháp lý để thực hiện nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp”.

          Điều đáng mừng là yêu cầu đổi mới công tác xây dựng pháp luật đã được thể hiện ngay trong Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) với quy định về điều khoản chuyển tiếp giao cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh thẩm quyền giải quyết, phân công cơ quan đơn vị tiếp tục giải quyết các công việc, hồ sơ thủ tục hành chính đang thực hiện của chính quyền cấp huyện, bảo đảm không làm gián đoạn công việc khi kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện. Luật sư Nguyễn Danh Huế, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Hừng Đông bày tỏ: “Điều đáng mừng Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng pháp luật như một làn gió mới, lan tỏa tinh thần làm việc rất khẩn trương và được cụ thể hóa bằng Luật tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi đã đưa vào các điều khoản chuyển tiếp, đó là kế thừa các công việc mà khi cấp huyện không còn nữa. Tôi cho rằng tín hiệu tích cực này thể hiện việc cụ thể hóa nội dung Nghị quyết 66 đưa vào cuộc sống, vào thực tế đời sống pháp luật, đời sống xã hội và giải quyết được căn bản những tồn tại, những vướng mắc khi không còn chính quyền cấp huyện. Là tín hiệu tích cực đối với việc đảm bảo quyền lợi của người dân cũng như quyền lợi của doanh nghiệp”

Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi dự kiến được thông qua tại đợt 2 Kỳ họp thứ 9, cho thấy tinh thần đổi mới trong xây dựng và thực thi pháp luật từ Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị đã nhanh chóng đi vào cuộc sống; đảm bảo tính liên tục trong hoạt động của chính quyền địa phương, quyền, lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn. Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi sẽ đáp ứng mong mỏi được giải quyết quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp như trường hợp vừa nêu ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh./.

Năm 2018, UBND TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh triển khai Dự án cải tạo hệ thống thoát nước, chống ngập lụt, chỉnh trang đô thị tại khu vực Đèo Bụt, phường Quang Hanh. Dự án đã hoàn thành và được quyết toán năm 2019