Hội thảo về “Vai trò của Toà án quốc tế về Luật biển trong giải quyết tranh chấp liên quan tới Luật biển” do Bộ Ngoại giao Việt Nam và Toà án quốc tế về Luật biển phối hợp tổ chức với sự tham dự của 07 đại diện của Toà án quốc tế về Luật biển, cùng hơn 70 đại biểu của Việt Nam và 15 quốc gia tại khu vực Châu Á. Tại phiên khai mạc, Chánh án Toà án quốc tế về Luật biển Tomas Heidar cho biết: Hội thảo này nằm trong chuỗi các sự kiện tổ chức tại nhiều khu vực trên thế giới nhằm thúc đẩy hiểu biết về các cơ chế giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS). Hội thảo cũng mang tới cơ hội thảo luận về vai trò quan trọng của Toà án quốc tế về Luật biển trong giải quyết các tranh chấp liên quan đến việc giải thích và áp dụng Công ước. Hội thảo này hướng tới mục tiêu chia sẻ thông tin về các thủ tục quy định trong Phần XV của Công ước, trong đó tập trung vào thẩm quyền của Toà án quốc tế về Luật biển và về cách thức các vụ việc được Toà thụ lý và giải quyết.
Chánh án Tomas Heidar đánh giá cao việc Việt Nam đã hỗ trợ và đồng hành cùng Toà án quốc tế về Luật biển trong việc tổ chức Hội thảo này. Ông chia sẻ Việt Nam là địa điểm phù hợp để tổ chức sự kiện này, bởi lẽ Việt Nam là quốc gia có mối liên hệ chặt chẽ với biển, không chỉ xét từ vị trí địa lý mà còn thể hiện trong các cam kết lâu dài của Việt Nam đối với Công ước UNCLOS 1982. Việt Nam đã tham gia tích cực trong Hội nghị Liên hợp quốc về Luật biển lần thứ ba và là một trong những nước sớm ký kết, phê chuẩn Công ước; Việt Nam phê chuẩn hai hiệp định thực thi trong khuôn khổ UNCLOS là Hiệp định thực thi Phần XI UNCLOS vào năm 2006 và Hiệp định về nguồn cá vào năm 2018. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia đầu tiên ký kết Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển tại khu vực nằm ngoài quyền tài phán quốc gia.
Theo ông Tomas Heidar, một trong những thành tựu to lớn đạt được trong quá trình đàm phán UNCLOS chính là cơ chế giải quyết tranh chấp để đảm bảo thực thi hiệu quả Công ước, trong đó Toà án quốc tế về Luật biển là cơ quan tài phán độc lập được thiết lập và là trung tâm của cơ chế giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ UNCLOS.
Tại Hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cho rằng, kể từ khi thành lập, Tòa án quốc tế về Luật biển đã thể hiện rõ tính hiệu quả của một diễn đàn giải quyết tranh chấp liên quan tới Luật biển: Mặc dù hoà bình và hợp tác vẫn là xu thế chủ đạo trong quan hệ quốc tế, nhưng nhiều tranh chấp còn tồn tại, nhiều thách thức an ninh và phi truyền thống xuất hiện, kéo theo tác động sâu sắc đối với các quốc gia trong đó có Việt Nam. Trên cơ sở của Công ước Luật biển năm 1982, sự ra đời của Toà án quốc tế về Luật biển tạo động lực cho cơ chế giải quyết tranh chấp biển phù hợp với luật pháp quốc tế. Trong 30 năm qua, Tòa đã giải quyết hơn 30 vụ việc phức tạp, đóng góp nổi bật không chỉ vào việc bảo vệ tính toàn vẹn của Công ước, duy trì và định hình trật tự pháp lý trên biển, mà còn đưa ra các giải pháp mới trong giải quyết các vấn đề mới nổi của đại dương.
Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ khẳng định, là một quốc gia thành viên của UNCLOS, có đường bờ biển dài, Việt Nam luôn tuân thủ luật pháp quốc tế và ủng hộ thúc đẩy, tăng cường hợp tác quốc tế nhằm phục vụ mục tiêu đưa đất nước trở thành quốc gia mạnh về biển, phát triển kinh tế bền vững dựa vào biển, trên cơ sở thực hiện Nghị quyết số 36 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XII, “Về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” .
Việt Nam tích cực tham gia vào các diễn đàn quốc tế, ban hành các văn bản pháp luật phù hợp với UNCLOS và ủng hộ việc phổ quát hoá Công ước. Việc Việt Nam giới thiệu ứng cử viên vào vị trí Thẩm phán Toà án quốc tế về Luật biển minh chứng cho mong muốn đóng góp chuyên gia và thể hiện vai trò dẫn dắt vào quá trình phát triển của luật biển quốc tế.
Trong khuôn khổ hội thảo kéo dài 2 ngày (5 và 6/5), có 3 phiên thảo luận tập trung vào chủ đề: thủ tục, thẩm quyền giải quyết tranh chấp trong khuôn khổ UNCLOS nói chung và Tòa án quốc tế về Luật biển nói riêng, các án lệ tiêu biểu và kết thúc bằng toạ đàm bàn tròn giữa các đại biểu tham gia./.
Bình luận