Việt Nam và Campuchia đã cùng nhau thương lượng về biên giới lãnh thổ giữa hai nước. Nhưng phải đến năm 1979, khi nhà nước CHND Campuchia được thành lập thì mới tạo ra thuận lợi cơ bản cho việc nối lại và tăng cường quan hệ Việt Nam với Campuchia nói chung và cho việc giải quyết vấn đề biên giới giữa hai nước nói riêng. Trong giai đoạn từ 1979-1990, hai nước đã đạt nhiều thỏa thuận quan trọng về biên giới đất liền Việt Nam – Campuchia.
Theo Hiệp ước hòa bình, hữu nghị, hợp tác giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Cộng hòa nhân dân Campuchia ký ngày 18/2/1979, “Hai bên cam kết sẽ giải quyết bằng thương lượng hòa bình tất cả những bất đồng có thể nảy sinh trong quan hệ giữa hai nước. Hai bên sẽ đàm phán để ký một Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia giữa hai nước trên cơ sở đường biên giới hiện tại; quyết tâm xây dựng đường biên giới này thành biên giới hòa bình, hữu nghị lâu dài giữa hai nước”. Hai bên đã lựa chọn 26 mảnh bản đồ địa hình Bonne tỷ lệ 1/100.000 do Sở Địa dư Đông Dương xuất bản và thống nhất đánh giá rằng đây là bộ bản đồ chuẩn xác nhất có thể có được trên thực tế, đồng thời nhất trí sử dụng 26 mảnh bản đồ này làm bộ bản đồ gốc đính kèm Hiệp ước hoạch định biên giới giữa hai nước.
Sau khi hai bên thống nhất ý kiến về việc lựa chọn bộ bản đồ gốc và thỏa thuận xong nội dung văn bản Hiệp ước nguyên tắc giải quyết vấn đề biên giới, ngày 8/7/1983, hai bên đã tiến hành ký tắt. Ngày 20/7/1983, tại Phnom Penh, hai bên đã tiến hành Lễ ký chính thức “Hiệp ước về nguyên tắc giải quyết vấn đề biên giới giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHND Campuchia” và “Hiệp định về quy chế biên giới quốc gia tạm thời giữa CHXHCN Việt Nam và nước CHND Campuchia”. Bộ trưởng Ngoại giao nước CHXHCN Việt Nam Nguyễn Cơ Thạch và Bộ trưởng Ngoại giao nước CHND Campuchia Hun Sen, được sự ủy nhiệm của Hội đồng Nhà nước hai nước Việt Nam và Campuchia đã ký Hiệp ước và Hiệp định. Ngày 27/9/1983, tại Hà Nội, hai bên tiến hành trao đổi văn kiện phê chuẩn Hiệp ước nguyên tắc và Hiệp định quy chế biên giới có hiệu lực thi hành từ ngày 17/9/1983.
Thực hiện Hiệp ước nguyên tắc ký ngày 20/7/1983, hai bên thống nhất thành lập Ủy ban liên hợp hoạch định biên giới Việt Nam – Campuchia. Từ năm 1983, quan hệ giữa hai bên trong khu vực biên giới cơ bản được thực hiện phù hợp với các quy định của Hiệp định về Quy chế biên giới. Từ ngày 11/7/1984 đến cuối năm 1985, Ủy ban liên hợp đã tiến hành các cuộc họp chính thức để hoạch định đường biên giới trên đất liền giữa hai nước, thể hiện đường biên giới đó trên bản đồ và văn bản hiệp ước. Đến ngày 27/12/1985, tại Phnom Penh (Campuchia), Bộ trưởng Ngoại giao hai nước ký kết “Hiệp định hoạch định biên giới quốc gia giữa nước CHXHCN Việt Nam và nước CHND Campuchia”. Ngày 22/2/1986, tại Hà Nội, hai bên tiến hành trao đổi văn kiện phê chuẩn và Hiệp ước chính thức có hiệu lực thi hành kể từ ngày trao đổi văn kiện phê chuẩn. Như vậy, với Hiệp ước hoạch định biên giới ngày 27/12/1985, Việt Nam và Campuchia đã cơ bản giải quyết vấn đề hoạch định biên giới trên đất liền.
Bình luận