“Sau 10 năm ký kết, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á – Âu đã trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại – đầu tư giữa hai bên” – đây là nhận định chung của đại diện các quốc gia tại buổi họp báo kỷ niệm 10 năm ký kết Hiệp định do Đại sứ quán Nga tổ chức sáng ngày 29/5 tại Hà Nội.

# Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á Âu (bao gồm các nước Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan) được ký kết ngày 29/5/2015, và có hiệu lực từ ngày 05/10/2016. Đây hiệp định thương mại tự do đầu tiên mà Liên minh kinh tế Á – Âu ký với một đối tác nước ngoài, cho thấy sự tin cậy trong quan hệ hợp tác giữa hai bên. Trong 10 năm qua, bất chấp những khó khăn do tình hình địa chính trị phức tạp, do sự xuất hiện của đại dịch Covid-19, hiệp định vẫn thể hiện vai trò động lực mạnh mẽ trong thúc đẩy thương mại – đầu tư giữa Việt Nam với các quốc gia thuộc Liên minh Kinh tế Á – Âu. Trong đó, kim ngạch thương mại của Việt Nam với Nga tăng 1,3 lần, với Belarus tăng 34%, với Kazakhstan tăng 4,2 lần, với Kyrgyzstan tăng 14,5 lần và với Armenia tăng tới 61 lần. Riêng trong năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang các nước thuộc Liên minh Kinh tế Á – Âu tăng 30%, ở chiều ngược lại tăng 20%. Theo ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công thương, tỷ lệ sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ ưu đãi (C/O) của Hiệp định rất cao, khoảng 78,5%, cao hơn nhiều so với các Hiệp định tự do thương mại khác. Điều đó chứng tỏ doanh nghiệp nắm rất rõ cơ hội do Hiệp định mang lại và đang tận dụng rất tích cực.

Hiện nay, các lĩnh vực hợp tác trọng điểm giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu bao gồm quản lý và kiểm dịch động thực vật, vận tải, logistic, các vấn đề bảo vệ môi trường... Hai bên hiện cũng đang phối hợp xây dựng hệ thống điện tử chứng nhận và xác minh xuất xứ hàng hóa, đồng thời chuẩn bị ký kết Nghị định thư và trao đổi dữ liệu điện tử giữa Liên minh kinh tế Á – Âu và Việt Nam. Theo Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Bezdetko, những thành tựu trong 10 năm qua sẽ là nền tảng để các bên tham gia hiệp định tiếp tục mở rộng hoạt động hợp tác trên nhiều lĩnh vực: "Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu cần tiếp tục được phát triển và hoàn thiện phù hợp với xu thế thời đại. Vì thế, việc phối hợp chặt chẽ giữa hai bên là hết sức cần thiết, cả ở cấp chuyên gia lẫn trong khuôn khổ các cơ chế điều phối phù hợp, đặc biệt là Ủy ban Hỗn hợp về thực thi Hiệp định"
Dự kiến, phiên họp thứ 6 của Ủy ban Hỗn hợp về thực thi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á – Âu sẽ được tổ chức trong năm nay. Bên cạnh đó, hai bên cũng tiếp tục tăng cường thông tin rộng rãi trong cộng đồng doanh nghiệp các nước thành viên về cơ hội và phương thức áp dụng hiệu quả các điều khoản của Hiệp định, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại để tăng khả năng tiếp cận thị trường của nhau. Đặc biệt, các quốc gia tham gia hiệp định sẽ tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp về thủ tục thanh toán, vận chuyển để khai thác tối đa tiềm năng của hiệp định trong bối cảnh tình hình kinh tế - chính trị đang có nhiều thay đổi.

Bình luận