Tại xã Đức Minh, tỉnh Hà Tĩnh, Trung tâm khuyến nông Quốc gia vừa tổ chức tọa đàm "Giải pháp phát triển giống đậu xanh 12ĐX02 tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên". Tọa đàm không chỉ đánh giá kết quả triển khai mà còn đề xuất các giải pháp nhân rộng, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân và thúc đẩy sản xuất bền vững.
Giống đậu xanh 12ĐX02 được chọn lọc từ nguồn nhập nội năm 2012 bởi các nhà khoa học của Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam). Giống đậu xanh này có thời gian sinh trưởng ngắn (70 - 75 ngày), chiều cao cây 55 - 65 cm, thân mập và khả năng chống đổ tốt, phù hợp với nhiều chất đất, thậm chí là đất bạc màu, chịu hạn và kháng bệnh đốm nâu, phấn trắng. Hạt đậu xanh bóng, chín tập trung, đây là những ưu điểm vượt trội so với giống đối chứng và một số giống đậu xanh nông dân Hà Tĩnh đang canh tác.
Từ tháng 6/2025, hàng chục hộ dân xã Đức Minh đã bắt đầu trồng giống đậu xanh 12ĐXX02 trên diện tích 15ha. Đây là mô hình được Trung tâm Khuyến nông Quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và môi trường tỉnh Hà Tĩnh chuyển giao hỗ trợ giống, một phần phân bón, tập huấn kỹ thuật từ gieo trỉa, chăm sóc đến phòng trừ sâu bệnh.
Theo ông Nguyễn Hữu Đức, Trưởng thôn Tân An xã Đức Minh: vùng đất canh tác ngoài đê của bà con gặp nhiều khó khăn trong canh tác do thiếu nước, giống đậu xanh 12ĐX02 đã khắc phục được các điểm yếu này với khả năng chịu hạn tốt, chống chịu sâu bệnh, đặc biệt là năng suất cao, giá bán ổn định cho hiệu quả kinh tế tốt.
“Sau hai lứa thu quả, bà con thu về gần 70kg đậu xanh. Năng suất hơn hẳn so với giống cũ. Năm 2026, chúng tôi sẽ mở rộng diện tích trồng giống đậu này lên khoảng 20 ha, 5 ha đất màu còn lại của thôn sẽ dành sản xuất cây trồng khác để phục vụ cuộc sống”, ông Đức cho biết.
Ông Trần Ngọc Nhung, người dân thôn Tân An, xã Đức Minh, vừa hái những quả đậu chín tại thửa ruông hơn 500m2 tâm sự: “ Đất canh tác chủ yếu ở ngoài đê nên gặp nhiều khó khăn về nước, vào mùa mưa bão cây trồng thường chịu thiệt hại. Qua 1 vụ trồng giống đỗ 12ĐX02 thấy ít sâu bệnh, chịu hạn tốt, chín đồng đều, hạt đậu to, bóng, nên rất dễ bán, gia đình ông hái về đem phơi và bán cho thương lái với giá 38 nghìn đồng/kg”.
Số liệu theo dõi, đánh giá của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho thấy, năng suất trung bình của giống đậu xanh 12ĐX02 có thể đạt 1,8 - 2,2 tấn/ha, cao hơn hẳn các giống truyền thống. Riêng tại tỉnh Hà Tĩnh, vụ sản xuất năm nay, năng suất ước đạt 1,5 tấn/ha, hiệu quả kinh tế tăng hơn 20% so với sản xuất các giống đậu khác tại địa phương.
Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung Tâm Khuyến nông Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết: “Việc phát triển các giống cây trồng mới thích ứng với tình hình thiên tai, biến đổi khí hậu là giải pháp quan trọng được Bộ Nông nghiệp và Môi trường quan tâm chỉ đạo. Tại các tỉnh Bắc Trung Bộ như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị – những vùng trọng điểm trồng đậu xanh, giống này đã được khảo nghiệm thành công trên đất thiếu nước như bãi bồi ven sông hay ruộng vàn cao. Đây là giống có khả năng thích ứng cao với điều kiện sinh thái miền Trung và Tây Nguyên, nơi hạn hán thường xuyên xảy ra”.
Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đánh giá: “Giống đậu xanh 12ĐX02 là giống nông dân Hà Tĩnh đang mong muốn. Nhiều năm nay, vụ hè nông dân Hà Tĩnh nhiều nơi thường không sản xuất được lúa do hạn hán, hoặc có làm nhưng năng suất thấp, bây giờ tìm được giống đậu xanh có chất lượng cao, năng suất tốt để sản xuất trong vụ hè thu, tôi tin giá trị kinh tế trên đơn vị diện tích tăng lên, đạt 120 triệu đồng/ha sẽ sớm đạt được.
Từ những kết quả bước đầu, có thể khẳng định việc đưa giống đậu xanh 12ĐX02 vào sản xuất tại tỉnh Hà Tĩnh là hướng đi phù hợp trong bối cảnh hạn hán, mưa bão ngày càng cực đoan do biến đổi khí hậu. Thực tiễn này cũng gợi mở cho các địa phương tiếp tục rà soát cơ cấu mùa vụ, khuyến khích chuyển đổi diện tích kém hiệu quả sang cây trồng chịu hạn, gắn khoa học kỹ thuật với nhu cầu thị trường. Với sự đồng hành của ngành nông nghiệp, chính quyền cơ sở và doanh nghiệp, giống đậu xanh 12ĐX02 hứa hẹn trở một cây trồng tiềm năng để nông dân Hà Tĩnh đưa vào sản xuất trong những năm tới.
Tuấn Nam
Bình luận