# Dọc các triền đồi ở thôn Nà Cọn, xã Minh Khai (tỉnh Cao Bằng), bà con nông dân miệt mài vun đất, tỉa cỏ và kiểm tra sâu bệnh cho cây quế. Những khu đất từng được sử dụng trồng cây thuốc lá hoặc bị bỏ hoang được thay thế bởi màu xanh của cây quế, mở ra hi vọng về một tương lai ấm no, bền vững cho nhiều hộ gia đình nghèo ở bản Nà Cọn. Khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng, bà con nông dân ở đây được chính quyền địa phương, hợp tác xã và doanh nghiệp hỗ trợ tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, quy trình chăm sóc. Những cây quế của người dân đến tuổi thu hoạch sẽ được tổ chức hợp tác xã, doanh nghiệp thu mua với giá ổn định, giúp bà con yên tâm sản xuất. Anh Sủng A Chao, người dân xã Minh Khai cho biết:
Băng: Hiện tại 1 ha quế thì được khoảng 200 – 300 triệu, còn 1 ha lá quế hằng năm thì mình cũng thu về 30 – 40 triệu…thu nhập cho gia đình rất là tốt…
Không chỉ riêng ở xã Minh Khai, mà hiện nay ở nhiều địa bàn vùng biên giới tỉnh Cao Bằng, người dân đang từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, từ đó đem lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững hơn. Điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng chuyển đổi mô hình sản xuất từ “nâu” sang “xanh” mà Chính phủ đang đẩy mạnh.
Xã Nam Tuấn từng được coi là “thủ phủ” trồng nguyên liệu thuốc lá của tỉnh Cao Bằng. Những năm đầu khi địa phường này triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, thuốc lá chiếm diện tích lớn trong cơ cấu cây trồng ở Nam Tuấn; nhiều hộ gia đình có thu nhập ổn định, có tiền sửa sang nhà cửa, mua sắm các vật dụng đắt tiền như ti vi, xe máy… Thế nhưng, bức tranh kinh tế ở xã biên giới Nam Tuấn không chỉ có “màu hồng” khi người trồng thuốc lá ở đây phải đối mặt với nhiều rủi ro về đầu ra. Ngoài ra, theo khuyến cáo của ngành y tế - môi trường, trồng thuốc lá kéo theo nguy cơ về sức khỏe đối với người sản xuất thông qua việc tiếp xúc nicotine, thuốc trừ sâu, đất đai, môi trường bị suy thoái do sử dụng nhiều phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Để phát triển kinh tế gắn với tăng trưởng xanh, chính quyền đã từng bước vận động người dân chuyển đổi sang các mô hình sản xuất thay thế bền vững hơn, vừa bảo vệ môi trường, vừa đảm bảo sinh kế ổn định lâu dài.
Ông Hoàng Văn Dũng – Chủ tịch UBND xã Nam Tuấn (tỉnh Cao Bằng) cho biết, địa phương đang có chủ trương vận động người dân chuyển đổi từ cây thuốc lá sang trồng các loại cây ăn quả, cây dược liệu… Để làm được điều này, ngoài công tác tuyên truyền người dân thay đổi tập quán canh tác thì cần phát huy vai trò của tổ chức hợp tác xã trong việc hỗ trợ người dân thực hiện mô hình sản xuất phù hợp, cập nhật tiến bộ kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển đổi số để tiêu thụ sản phẩm ổn định. Ông Hoàng Văn Dũng nói:
Băng: Không thể một lúc mà thay đổi được ngay nhận thức của bà con vì như vậy là không khả thi và bây giờ từ định hướng đấy thì tỉnh phải có quy hoạch vùng trồng ở các địa phương để làm sao…
Cao Bằng được biết đến là địa phương có hệ sinh thái rừng phong phú, thích hợp với nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ bản địa với hơn 600 loài cây thuốc quý. Nhiều khu vực ở tỉnh Cao Bằng rất thuận lợi để phát triển cây dược liệu nếu được quy hoạch, hỗ trợ giống, kỹ thuật chăm sóc và có đầu ra ổn định. Việc chuyển đổi sản xuất phù hợp với mục tiêu bảo vệ môi trường, bắt nhịp xu hướng phát triển nông nghiệp xanh bền vững, đa dạng hóa sinh kế, tạo giá trị gia tăng từ chương trình phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc miền núi. Không chỉ phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp xanh theo hướng bền vững, chính quyền địa phương còn hỗ trợ bà con nông dân ứng dụng chuyển đổi số trong chuỗi giá trị nông sản, giúp truy xuất nguồn gốc, nâng cao chất lượng nông sản và mở rộng thị trường tiêu thụ. Đáng chú ý, dự án hợp tác giữa tỉnh Cao Bằng với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Hàn Quốc (KOICA) nhằm cải thiện chuỗi giá trị nông sản theo hướng tuần hoàn, kỹ thuật số và bảo vệ môi trường triển khai từ năm 2025 – 2029 bước đầu đem lại lợi ích thiết thực cho người dân.
Bà Nguyễn Thị Minh Thảo – Quyền Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp & Môi trường Cao Bằng) nhấn mạnh, chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026 – 2035 gắn với chuyển đổi số, chuyển đổi xanh được triển khai sẽ tạo cơ chế xây dựng nguồn lực để địa phương đẩy mạnh chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho hiệu quả bền vững hơn trong thời gian tới:
Băng: Trong thời gian tới, Chi cục PTNT sẽ tiếp tục tham mưu Ban Giám đốc Sở Nông nghiệp – Môi trường phối hợp với các sở ngành và các đơn vị liên quan hỗ trợ bà con nông dân…
Chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng xanh, tuần hoàn bền vững dựa trên việc ứng dụng các thành tựu công nghệ mới trong sản xuất, tiêu thụ nông sản qua sàn thương mại điện tử không chỉ là một xu hướng, mà có thể là giải pháp sinh kế bền vững cho bà con đồng bào dân tộc thiểu số khu vực biên giới tỉnh Cao Bằng. Đây là hướng phát triển sản xuất phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và định hướng lâu dài, giúp người dân không chỉ thoát nghèo, mà còn sống an toàn với môi trường sinh thái./.
Bình luận