Nghị quyết số 26/NQ-CP của Chính phủ đã chỉ rõ:“Xây dựng lực lượng vững mạnh, nòng cốt là Hải quân, Phòng không - Không quân, Cảnh sát biển và Bộ đội Biên phòng, kết hợp cùng lực lượng các quân khu ven biển, Kiểm ngư,dân quân tự vệ biển... làm chỗ dựa vững chắc cho nhân dân làm ăn, sinh sống trên các vùng biển, đảo và các hoạt động phát triển kinh tế biển; xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân trên biển vững chắc”, đã tạo nên “lá chắn thép” để bảo vệ vững chắc chủ quyền quốc gia trên biển.

Với vai trò là lực lượng nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền vùng biển, đảo miền Trung, nhiều năm qua, Vùng 3 Hải quân còn thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân; hỗ trợ, giúp đỡ và bảo vệ ngư dân làm ăn sinh sống trên biển; phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn; tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, góp phần tăng cường mối quan hệ đoàn kết quân-dân và củng cố vững chắc “thế trận lòng dân” trên biển. Nội dung này Phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam  phỏng vấn Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến, Chính ủy Vùng 3 Hải quân:

Phóng viên: Thưa chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến, giá trị của “lòng dân” và “thế trận lòng dân” cần được hiểu như thế nào?

Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến:  Đối với mỗi chế độ xã hội, “lòng dân” là khái niệm chỉ trạng thái tinh thần, niềm tin, sự đồng lòng của người dân với chế độ xã hội và giai cấp nắm quyền lãnh đạo xã hội. Đây là yếu tố rất quan trọng có tính quyết định đến sức mạnh, sự hưng thịnh hay suy vong của mỗi triều đại, quốc gia, dân tộc. Sức mạnh “lòng dân” chính là sức mạnh của dân tộc. Lòng dân yên ổn thì đất nước vững vàng, phát triển và ngược lại.

 “Thế trận lòng dân” được hiểu là tinh thần yêu nước, tình đoàn kết gắn bó, khát vọng độc lập tự do, ý chí đấu tranh kiên cường, bất khuất của cả dân tộc được hội tụ, kết tinh, nhân lên tạo thành nền tảng chính trị vững chắc, sức mạnh tổng hợp của cả dân tộc, sẵn sàng huy động nhằm thực hiện các mục tiêu của cách mạng. “Thế trận lòng dân” là loại hình thế trận đặc biệt, không thể hiện ra bằng hình hài cụ thể như thế trận quân sự, quốc phòng mà được thể hiện bằng sức mạnh nội sinh của quốc gia, dân tộc theo từng cấp độ khác nhau. Đây là nét đặc sắc của mà không phải quốc gia, đất nước nào cũng có.

 “Lòng dân” và “thế trận lòng dân” là hai mặt của một vấn đề có mối quan hệ biện chứng. “Lòng dân” luôn tồn tại khách quan, nhưng “lòng dân” có được quy tụ trở thành sức mạnh tổng hợp hay không còn tùy thuộc vào nỗ lực chủ quan của con người. Điều này đòi hỏi cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp phải tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp để định hướng, tập hợp, quy tụ “lòng dân” về một mối.

Chỉ có như vậy “lòng dân” mới hội tụ trở thành sức mạnh tổng hợp của quốc gia, dân tộc. Thực chất đó chính là vai trò của cấp ủy Đảng, chính quyền và các tổ chức chính trị xã hội trong việc chuyển hóa “lòng dân” thành “thế trận lòng dân”. Khi được xây dựng vững chắc “thế trận lòng dân” sẽ tác động trở lại làm cho “lòng dân” phát triển hài hòa, đúng định hướng.

Phóng viên: Nhiều ý kiến cho rằng, để xây dựng thế trận lòng dân trên biển, bên cạnh các lực lượng khác, ngư dân là lực lượng đông đảo, là nòng cốt để xây dựng thế trận lòng dân trên biển vững chắc. Xin được hỏi ý kiến của Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến?

Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến: Có thể nói rằng “Thế trận lòng dân” trên biển là một bộ phận trong “thế trận lòng dân” của cả nước nói chung, được đặt lên hàng đầu trong mối quan hệ với thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân; đây là cơ sở vững chắc cho xây dựng nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững mạnh, góp phần ngăn ngừa nguy cơ các cuộc chiến tranh từ sớm, từ xa.

Hiện nay, tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ khó lường, vì vậy, xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo có ý nghĩa hết sức quan trọng, cấp thiết hơn bao giờ hết, đồng thời là một chủ trương nhất quán, đúng đắn, sáng tạo và nó cũng xuất phát từ quan điểm, đường lối của Đảng ta. Đó là đường lối chiến tranh nhân dân – đây là nét độc đáo, đặc sắc của nghệ thuật quân sự Việt Nam.

Có thể thấy, xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển chính là nền tảng, là “lá chắn thép”, “bức thành đồng” để xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên biển vững chắc, góp phần giữ vững hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; đồng thời, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc từ hướng biển.

Chúng ta đã có những bài học rất quý báu trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, nhất là trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đó là huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển, hay như chống đế quốc Mỹ phong tỏa sông, biển miền Bắc bằng thủy lôi, bom từ trường của quân và dân miền Bắc v.v…Từ những chiến công đó, Hải quân cũng đã rút ra những bài học quý giá là phải xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển, làm nền tảng xây dựng nền quốc phòng toàn dân và chiến tranh nhân dân trên biển.

Phóng viên: Thưa Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến, với nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, thềm lục địa của Tổ quốc,  cùng với việc xây dựng lực lượng Hải quân ngày càng vững mạnh, Vùng 3 Hải quân đã quan tâm xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển như thế nào?

Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến:  Xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng vũ trang nhân dân là nòng cốt. Trong gần 70 năm qua, cùng với việc xây dựng lực lượng ngày càng vững mạnh, Hải quân nhân dân Việt Nam nói chung, Vùng 3 Hải quân nói riêng đã quán triệt, triển khai, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng “thế trận lòng dân”, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên, lâu dài, liên tục, là một trong những nội dung quan trọng của hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong đơn vị; góp phần quan trọng vào việc tập hợp các tầng lớp nhân dân cùng chung tay, góp sức xây dựng nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân vững chắc.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong tình hình mới, Vùng 3 hải quân luôn quan tâm xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển thông qua những việc làm thiết thực, cụ thể như: Ký kết và triển khai thực hiện có hiệu quả “Quy chế phối hợp công tác trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo” với Bộ Chỉ huy Quân sự, Bộ Chỉ huy Bộ Đội Biên phòng, Công an 7 tỉnh, thành phố ven biển Miền Trung; phối hợp đẩy mạnh công tác phối hợp tuyên truyền biển đảo; nâng cao nhận thức về luật biển, các quy định pháp luật, phòng chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không tuân thủ quy định (IUU); thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện cho các tàu của các Hải đội dân quân thường trực các tỉnh Quảng Trị, Quảng Ngãi và thành phố Đà Nẵng; tổ chức kết nghĩa, các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; tham gia có hiệu quả phong trào do địa phương phát động như Quân đội “Chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”.

Từ năm 2022 đến nay Vùng 3 Hải quân  phối hợp, tổ chức có hiệu quả cho 09 đoàn đại biểu dân chính đảng, cơ quan ban ngành, đoàn thể... với hơn 2000 đại biểu đi thăm quần đảo Trường Sa, Nhà giàn DK1, các đảo Cồn Cỏ, Lý Sơn để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn thể xã hội và các tầng lớp nhân dân.  

Phóng viên: Chương trình Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi bám biển mà Vùng 3 đang thực hiện có ý nghĩa như thế nào trong xây dựng thế trận lòng dân trên biển, thưa Chuẩn đô đốc?

Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến: Trong những năm qua, Vùng 3 Hải quân tích cực triển khai thực hiện Chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”; hoạt động “Hải quân nhận đỡ đầu con ngư dân” bằng nhiều việc làm thiết thực. Đến nay Vùng tổ chức nhận đỡ đầu 11 cháu là con ngư dân có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đến năm 18 tuổi. Bên cạnh đó, Vùng 3 Hải quân thường xuyên làm tốt công tác chính sách hậu phương quân đội, hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chăm lo người có công với cách mạng. Tổ chức thăm khám, cấp thuốc miễn phí cho hàng cho hàng nghìn lượt người dân có hoàn cảnh khó khăn; hỗ trợ xây dựng “Nhà tình nghĩa”; sửa chữa, tôn tạo công trình "Nhà tưởng niệm AHLS Nguyễn Phan Vinh" tại TX Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam; tặng quà chính sách cho các đối tượng trong và ngoài quân đội trị giá hàng tỉ đồng.

Trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, cứu hộ, cứu nạn, giúp đỡ ngư dân làm ăn trên biển, cũng như phòng, chống dịch bệnh. Đây được xác định là nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình của Quân đội. Với tinh thần "Giúp đỡ Nhân dân là mệnh lệnh của trái tim”, “lo cho ngư dân như người thân của mình”, cán bộ, chiến sĩ Vùng 3 Hải quân luôn sẵn sàng có mặt ở mọi lúc, mọi nơi, không quản ngại hiểm nguy, gian khổ, vượt qua sóng dữ, có mặt nhanh nhất, sớm nhất, kịp thời cứu nạn, hỗ trợ, giúp đỡ ngư dân bị nạn trên các vùng biển.

Có thể thấy rằng, thông qua các hoạt động, việc làm cụ thể, thiết thực của Vùng 3 Hải quân góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, nhất là “thế trận lòng dân" trên biển trên địa bàn đóng quân ngày càng vững chắc, tạo động lực để ngư dân yên tâm vươn khơi, bám biển.

Phóng viên:Trân trọng cảm ơn Chuẩn đô đốc Nguyễn Đăng Tiến!

Thu Lan