Giáo dục chủ quyền biển đảo cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi những cách làm phù hợp với tâm lý, nhận thức và môi trường học đường, trong đó tri thức cần đi cùng cảm xúc và trải nghiệm. Từ thực tiễn nhiều năm triển khai tại các địa phương trên cả nước, Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” do Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam tổ chức đã chứng minh đây là cách làm hiệu quả, bền vững, giúp nội dung giáo dục chủ quyền biển đảo không còn khô cứng, xa vời mà trở nên gần gũi, sinh động với học sinh.
Theo Đại tá Bùi Đại Hải, Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, thế hệ trẻ chính là lực lượng kế tục trực tiếp sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì vậy việc giáo dục cho học sinh hiểu đúng, hiểu sâu về biển đảo ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Từ thực tiễn công tác tuyên truyền, Đại tá Bùi Đại Hải cho rằng học sinh không chỉ là đối tượng tiếp nhận kiến thức mà còn là những “tuyên truyền viên nhỏ tuổi”, có khả năng lan tỏa nhận thức về pháp luật, chủ quyền và trách nhiệm công dân trong gia đình và cộng đồng. Xuất phát từ quan điểm đó, Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” được tổ chức như một hình thức giáo dục tổng hợp, kết hợp kiến thức pháp luật, lịch sử với hoạt động trải nghiệm sáng tạo, phù hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh.
Đại tá Bùi Đại Hải cho biết: Sau 12 năm triển khai, Cuộc thi đã trở thành hoạt động có ý nghĩa giáo dục và chính trị sâu sắc, là một hoạt động ngoại khóa thường niên, sân chơi bổ ích, lý thú, hiệu quả được khẳng định trong thực tiễn; được cấp ủy, chính quyền, nhân dân các địa phương, các cơ quan thông tấn, báo chí, doanh nghiệp, nhà đồng hành, tài trợ ghi nhận, đánh giá rất cao, các thầy cô giáo và học sinh nhiệt tình hưởng ứng tham gia. Từ đó, góp phần trang bị kiến thức, bồi đắp tình yêu biển, đảo quê hương, đất nước, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm công dân, khơi dậy niềm tin, khát vọng, lý tưởng cho thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Và đó cũng chính là những điều kiện quan trọng để Cuộc thi được nâng cấp trở thành Đề án cấp Bộ Quốc phòng triển khai trên phạm vi toàn quốc.
Thực tế tại các cuộc thi cho thấy sự chủ động, hào hứng của học sinh khi được trực tiếp tìm hiểu và thể hiện suy nghĩ của mình về biển đảo Tổ quốc. Sau đây là chia sẻ của các em học sinh tại các trường THCS trên cả nước đã tham gia cuộc thi:
"Được gặp tận mắt các chú cảnh sát biển em cảm thấy rất vui và vinh dự. Các chú giúp cho chúng em có thêm động lực để học tập, cố gắng chăm ngoan không phụ công các chú ở ngoài biển xa canh giữ cho nền hòa bình chủ quyền của đất nước"
"Khi chứng kiến các bạn tham gia cuộc thi thì em thấy cuộc thi này rất bổ ích và lý thú, giúp chúng em hiểu biết thêm nhiều về biển đảo tổ quốc chúng ta, quyền chủ quyền, em cũng mong nhà trường tạo điều kiện cho chúng em được tham gia nhiều hội thi như thế này để giúp chúng em hiểu biết và yêu thêm quê hương đất nước".
Từ góc độ nghiên cứu giáo dục thanh thiếu niên, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam, cho rằng các hoạt động như Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” đã góp phần đưa giáo dục chủ quyền biển đảo vượt ra khỏi khuôn khổ lý thuyết. Khi học sinh được tham gia, được bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc của mình, kiến thức sẽ dần chuyển hóa thành thái độ sống và hành động tự giác. Đây chính là nền tảng quan trọng để hình thành ý thức công dân, tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước bền vững ở thế hệ trẻ.
Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh: Hoạt động ngoại khóa và cuộc thi về biển đảo không chỉ là hình thức tuyên truyền sinh động, mà còn là môi trường giáo dục toàn diện, giúp học sinh phát triển năng lực, phẩm chất và ý thức công dân một cách tự nhiên, bền vững. Các hoạt động ngoại khóa và các cuộc thi về biển đảo có ý nghĩa rất lớn đối với học sinh. Qua đó, học sinh không chỉ được học thêm kiến thức về lịch sử, địa lý và chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, mà còn được rèn luyện nhiều kỹ năng như làm việc nhóm, sáng tạo và thuyết trình. Đặc biệt, khi được trực tiếp tham gia vẽ tranh, làm video hay gặp gỡ các chú bộ đội Cảnh sát biển, bộ đội Hải quân, học sinh cảm nhận rõ hơn tinh thần yêu nước và sự hy sinh thầm lặng nơi đầu sóng ngọn gió. Từ đó, mỗi bạn học sinh hiểu rằng bảo vệ biển đảo không chỉ là trách nhiệm của lực lượng vũ trang, mà là nghĩa vụ và niềm tự hào của tất cả người Việt Nam. Những hoạt động ấy giúp các em học sinh trưởng thành hơn, sống có trách nhiệm hơn – và nuôi dưỡng trong lòng tình yêu chân thành với biển đảo quê hương.
Sau hơn một thập kỷ triển khai, với hàng trăm cuộc thi được tổ chức tại nhiều địa phương trên cả nước, Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” đã trở thành hoạt động ngoại khóa có chiều sâu, tạo hiệu ứng xã hội tích cực. Mục tiêu cốt lõi của cuộc thi là tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và trách nhiệm công dân đối với công tác giáo dục biển đảo, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước và xây dựng lực lượng kế tục vững vàng cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Chính những giá trị đó đã đưa cuộc thi trở thành một mô hình giáo dục lâu dài, được triển khai trên phạm vi toàn quốc.
Có thể khẳng định, Cuộc thi “Em yêu biển, đảo quê hương” không chỉ là một sân chơi ngoại khóa mà đã trở thành cách làm hiệu quả trong giáo dục chủ quyền biển đảo cho học sinh. Từ những bài viết, bức tranh, lời chia sẻ hồn nhiên của học trò đến sự đồng hành trách nhiệm của nhà trường và lực lượng Cảnh sát biển, tình yêu Tổ quốc đang được bồi đắp từ những điều rất giản dị. Khi chủ quyền biển đảo được gieo mầm từ ghế nhà trường bằng tri thức, cảm xúc và trải nghiệm, thế hệ trẻ hôm nay sẽ lớn lên với đủ hiểu biết, niềm tin và trách nhiệm để chung tay gìn giữ vững chắc biển đảo thiêng liêng của Việt Nam.
Thu Lan - Hà Phương
Bình luận