Tại Việt Nam, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đã và đang được hình thành, phát triển mạnh với hơn 3.800 startup công nghệ, 74.000 doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin và đội ngũ hơn 1,2 triệu lao động chất lượng cao. Cả nước hiện có trên 140 trường đại học, viện nghiên cứu và tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, bao gồm các vườn ươm, trung tâm và câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, tạo thành mạng lưới quan trọng thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp công nghệ. Nhiều lĩnh vực đã ghi nhận sự vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo như công nghệ giáo dục, công nghệ tài chính, du lịch, bất động sản… Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ sản phẩm khoa học công nghệ Việt Nam tại nước ngoài vẫn còn hạn chế. Điều này đặt ra yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các Bộ, Ngành, các hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp và đặc biệt là hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài - lực lượng “cầu nối” chiến lược giúp đưa sản phẩm đổi mới sáng tạo của Việt Nam ra thị trường toàn cầu. Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú nhấn mạnh: “Với tinh thần bộ tứ trụ cột là 4 Nghị quyết của Bộ Chính trị và 1 trong số đó là Nghị quyết 57 là một trong những nghị quyết mang tính bản lề để có thể làm thay đổi diện mạo nền kinh tế nước ta. Cho nên có thể thấy vai trò đóng góp của ngành Công Thương trong việc triển khai thực hiện tinh thần của Nghị quyết này là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với các Tham tán, Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài - với vai trò, chức năng, vị trí, cầu nối, vệ tinh để có thể thu hút và chỉ điểm những công nghệ nguồn, hỗ trợ cho đổi mới sáng tạo của nước ta.”
Việt nam đang trở thành một trong những nước hấp dẫn về đầu tư và thương mại, đang được xếp hạng 44/133 quốc gia, nền kinh tế đổi mới sáng tạo toàn cầu, là một trong những lợi thế để nhiều nước đầu tư vào Việt nam và doanh nghiệp Việt nam và các nước starup, liên doanh, liên kết trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo. Cũng đồng nghĩa với việc cung cấp một lượng lớn sản phẩm khoa học công nghệ đổi mới, sáng tạo ra thị trường trong nước và xuất khẩu. Các Quỹ đầu tư vào Việt nam cũng rất nhiều, đang tạo đà cho Việt nam xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trong thời gian tới. Ông Đỗ Tiến Thịnh- Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia- Bộ Tài chính đề xuất: “Hỗ trợ thiết lập các mối quan hệ đối tác, đặc biệt các đối tác chiến lược thì câu chuyện này chúng ta rất thành công thời gian vừa qua. Ví dụ, một trong chuyện đó là NVidia, một số doanh nghiệp nước ngoài sẽ đầu tư vào Bắc Ninh và thông qua các hệ thống của chúng ta thì họ cũng đã mua lại cả starup Việt Nam. Chúng tôi rất mong muốn sẽ hỗ trợ kết nối các quỹ đầu tư mạo hiểm. Hiện nay các Iventer rất nhiều tiền, nhưng họ gần như chưa quan tâm nhiều đến thị trường Việt Nam, thì chúng ta có thể giới thiệu quảng bá Việt Nam để họ có thể đến tìm hiểu Việt nam và rót vốn. Tiếp đó thì chúng tôi thành lập được mạng lưới các chuyên gia, cố vấn người Việt Nam ở nước ngoài. Chúng tôi mong muốn là hệ thống thương vụ kêu gọi các bạn Việt Nam yêu nước, có trí tuệ, có network cùng tham gia để sau này hỗ trợ trong công cuộc về khoa học công nghệ, thúc đẩy đầu tư kinh doanh”.
Vừa qua, Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ đã giới thiệu một số phát minh, sáng chế có khả năng triển khai tại Việt nam như: cảm biến sinh học đa kênh cho chuẩn đoán nhanh trong xét nghiệm, cảm biến sinh học ống Nano các bon, công nghệ sấy ghép tế bào trong điều trị ung thư, công nghệ lò phản ứng hạt nhân quy mô nhỏ… Đối với sản phẩm điện, điện tử, linh kiện, bán dẫn, thiết bị công nghiệp và giải pháp phần mềm của Việt Nam ngày càng được doanh nghiệp và nhà nhập khẩu Hoa Kỳ quan tâm. Nhiều Tập đoàn lớn của Hoa Kỳ đã thiết lập chuỗi cung ứng, hợp tác với doanh nghiệp phần mềm Việt nam, như FPTSoftware. Việt nam cũng là đối tác lý tưởng trong chuỗi cung ứng linh kiện cơ khí chính xác, khuôn mẫu, thiết bị phụ trợ công nghiệp trọng yếu của Hoa Kỳ phục vụ các ngành như: oto điện, quốc phòng, y tế, hàng không… Ông Đỗ Ngọc Hưng- Tham tán Thương mại Việt nam tại Hoa Kỳ đề xuất giải pháp thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ: “Về khuyến nghị, định hướng hợp tác thì chúng tôi xin đề xuất là cần tiếp tục đẩy mạnh kết nối các doanh nghiệp hai nước trong lĩnh vực công nghệ, đặc biệt là các lĩnh vực oto điện, phần mềm điện tử, bán dẫn trí tuệ nhân tạo và công nghệ và môi trường. Thứ hai, đó là Chính phủ cần tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện để các doanh nghiệp Hiệp hội lớn như Fpt, Vietel và VASI, mở rộng kết nối hiện diện tại thị trường Hoa Kỳ thông qua chi nhánh trung tâm nghiên cứu và đối tác phân phối, đặc biệt là nhập khẩu các thiết bị chip công nghệ cao của Hoa kỳ. Hiện nay thì thương vụ vẫn thường xuyên hợp tác trao đổi với cơ quan của Bộ Thương mại Hoa Kỳ để thúc đẩy việc hoa kỳ có giải pháp rút ngắn thời gian cấp phép hồ sơ của doanh nghiệp Việt Nam để nhập khẩu chip bán dẫn của Hoa kỳ và cuối cùng đó là chúng tôi xin đề xuất là đặc biệt cần tập trung hỗ trợ tốt cho Chính phủ trong nỗ lực sớm kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại song phương toàn diện với Hoa kỳ trên cơ sở nguyên tắc có đi có lại, cân bằng và công bằng. Thỏa thuận này không chỉ tháo gỡ các rào cản thuế quan về sản phẩm công nghệ Việt Nam, vốn có nguy cơ cao bị áp thuế đối ứng mà còn tạo khuôn khổ pháp lý ổn định cho hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ và tiếp cận chuỗi giá trị cao tại thị trường Hoa kỳ.”
Quyết tâm đổi mới, tinh thần sáng tạo, hành động mạnh mẽ và phối hợp chặt chẽ của các ngành, Hiệp hội và Thương vụ sẽ là cầu nối, động lực để thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm khoa học công nghệ, đổi mới, sáng tạo, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế./.
Xuân Lan- VOV1.