Nạn, hàng giả, hàng nhái trên thị trường đã phần nào được kiểm soát bởi sự ra quân của lực lượng chức năng, thế nhưng trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT), hàng giả hàng nhái vẫn tràn lan và bán công khai không chỉ đe dọa sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng mà còn khiến nhiều doanh nghiệp chân chính điêu đứng khi sản phẩm bị làm giả và bán công khai trên “chợ mạng”. Người tiêu dùng lo lắng, đến bao giờ cơ quan chức năng mới có giải pháp ngăn chặn tình trạng này?
Với những lời quảng cáo và khẳng định chắc nịch của những người bán hàng trên các phiên bán hàng trực tuyến hay trên các bài đăng bán sản phẩm lấy mác “chính hãng” tràn lan trên các sàn thương mại điện tử như shopee, tiktok shop, tiki, lazada hay facebook, nhiều người đặt niềm tin và đặt mua. Đã có không ít người mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT). Một số người dân bức xúc:
“Chất lượng hàng hóa trên các nền tảng mua sắm như shopee, tiktok khó kiểm soát, tôi nghĩ cũng đúng thôi vì ai cũng có thể đăng kí và bán trên các nền tảng TMĐT đấy. Nếu cứ thấy nhiều người mua mà mình mua theo thì rất là không đảm bảo bởi có những sản phẩm mình xem trên shopee có mấy chục nghìn lượt bán nhưng thực tế nó vẫn là hàng giả”
“Mình cảm giác bị lừa dối và cảm thấy phải chấp nhận, không dùng sản phẩm đó nữa, đồng thời có đánh giá cửa hàng đó bán hàng kém chất lượng”
“Hàng giả, hàng nhái họ làm tinh vi lắm, nhìn bằng mắt thường nhiều khi không nhận được ra đâu là hàng thật, đâu là hàng giả, thậm chí họ còn có cả mã code, những người không để ý thì cũng cứ tin tưởng đấy là mã code thật. Chúng tôi cũng rất mong các cơ quan chức năng phải có những biện pháp kiểm tra đồng thởi xử lý những shop bán hàng giả, hàng nhái như thế và phải phạt thật nặng. Nếu chỉ xử phạt hành chính nhẹ nhàng vài triệu hay vài chục triệu thì họ lại tiếp tục bởi số tiền đó không là gì so với lợi nhuận họ thu được”.
Quan sát trên các sàn TMĐT như Shopee, Lazada, Tiki, Tiktok shop hay trang bán hàng trên mạng xã hội Facebook, chỉ cần một từ khóa cho mặt hàng bạn muốn tìm, kết quả tìm kiếm sẽ cho ra hàng nghìn cửa hạng trực tuyến với mức giá khác nhau. Với vô vàn các mặt hàng, từ thiết bị điện tử, hàng gia dụng, đến nhiều loại mỹ phẩm, thực phẩm chức năng gắn mác thương hiệu uy tín nhưng thực chất là hàng gia công giá rẻ, không có kiểm nghiệm…. Điều đáng nói, khi mua phải hàng giả trên sàn, người tiêu dùng gần như không biết khiếu nại với ai, tài khoản bán có thể đã xóa, sàn thì thoái thác trách nhiệm, còn doanh nghiệp sản xuất hàng thật không thể hỗ trợ vì đó không phải hàng của họ sản xuất. Những câu chuyện như vậy không còn là cá biệt. Trong môi trường TMĐT phát triển quá nhanh, khi quyền được biết, được bảo vệ và được hoàn tiền không được đảm bảo, người tiêu dùng trở thành mục tiêu dễ tổn thương nhất. Ông Nguyễn Bình Minh, Ủy viên Ban chấp hành Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho biết:
“Việc chúng ta kiểm soát hoàn toàn từ đầu đến cuối là khó vì quy mô và sự thay đổi diễn ra liên tục. Chính vì vậy mà trách nhiệm liên đới của sàn TMĐT là tương đối khó khăn trong việc định ra mức độ vi phạm như thế nào cũng như việc có liên quan và ảnh hưởng như thế nào đối với hoạt động của người bán. Bởi đôi khi người bán trong một số trường hợp họ không biết đấy là hàng giả, đối với sàn TMĐT càng khó kiểm soát bởi người bán nếu phải chịu trách nhiệm về sản phẩm, dịch vụ hàng hóa mà mình bán ra họ còn không biết thì sàn cũng khó theo dõi để có thể nắm chắc khi nào thì họ bán hàng thật, khi nào họ bán hàng giả”
Theo thống kê của Cục Thương mại Điện tử và kinh tế số Bộ Công thương hiện nay có gần 75 % người dùng Internet tại Việt Nam tham gia mua sắm trực tuyến chủ yếu là các mặt hàng như quần áo giày dép, mỹ phẩm, thiết bị gia dụng, đồ công nghệ điện tử. Đáng chú ý, 70 % trong số đó đã từng mua phải hàng giả. Điều này cho thấy những lỗ hổng trong công tác quản lý hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử.
Để kiểm soát được nạn hàng giả hàng nhái trên sàn TMĐT, nhiều chuyên gia cho rẳng, ngoài việc định danh người bán cũng như nhà sản xuất, kiểm soát các giao dịch để xác định ai là người phải chịu trách nhiệm cho hoạt động kinh doanh hàng giả, hàng nhái, cũng cần chú ý đến quyền lợi các doanh nghiệp sản xuất hàng thật. Cần phải truy xuất nguồn gốc để xác định đâu là hàng của nhà sản xuất chính đáng. Một giải pháp vô cùng quan trọng, đó là công tác hậu kiểm. Bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội cho rằng:
“Vấn đề hậu kiểm ở đây cũng phải rất là rõ những nội dung cần hậu kiểm. Phải quản lý trên nguy cơ của sản phẩm. Chúng ta cũng cần phải theo dõi được lịch sử thực hiện quy định pháp luật của các doanh nghiệp. Những doanh nghiệp vi phạm nhiều lần chúng ta cần khuyến cáo cho người dân cũng như tăng cường kiểm tra, giám sát”
Song song công tác tăng cường kiểm tra, đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng và chống gian lận thương mại của lực lượng chức năng, người tiêu dùng cũng cần nâng cao cảnh giác, tìm hiểu kĩ và mua sắm tại các cửa hàng uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, từng bước đẩy lùi nạn hàng giả, hàng nhái trên thị trường./.
Bình luận