Nằm ở độ cao trên 1.200 mét so với mực nước biển, xóm Bản Tèn được coi là vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Thái Nguyên trước kia. Do đặc thù núi cao, dốc đứng nên xóm Bản Tèn là nơi có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng bởi lũ quét, lũ ống.
Những ngày này, tại khu tái định cư của Bản Tèn các đơn vị thi công đang khẩn trương hoàn thiện hệ thống đường điện, đường nước sinh hoạt, lắp đặt trạm bơm nước, trạm biến áp điện, hoàn thiện hạng mục san nền, phân lô bàn giao mặt bằng cho các hộ dân. Nhiều hộ gia đình đã được bàn giao đất đang khẩn trương làm móng, dựng nhà mới. Anh Vương Văn Lợi, là một trong những hộ dân phải di dời khỏi nơi ở cũ trước nguy cơ sạt lở đến khu tái định cư xóm Bản Tèn, xã Văn Lăng, cho hay: Cứ làm ăn ổn định được một thời gian, tích cóp một chút, nhưng chỉ một trận lũ đã quét sạch tài sản.
Ở trong ấy bây giờ sắp sạt lở nứt ở trên rồi, đường đi lại bé lắm giờ lở hết rồi. Được Nhà nước di dời lên trên này nền nhà dài 20m, rộng 10m. Tiền giờ vay Nhà nước được 50 triệu. Đổ đất, thuê thợ, mua vật liệu cũng gần 50 triệu đồng.
Khu vực xóm Bản Tèn hầu hết là đồng bào Mông sinh sống với phong tục tập quán khá đặc thù, được sự tuyên truyền vận động của chính quyền địa phương người dân trong vùng nguy cơ sạt lở đều đã tự giác chuyển đến xây nhà tại khu tái định cư Bản Tèn. Ông Ngô Giàng Tùa đang cùng gia đình đào móng xây nhà cho biết:
Chính quyền bảo di vào đây ở chung như thế này cũng thấy quen, như thế này cũng thấy vui.
Xóm Bản Tèn là khu tái định cư thứ hai được xây dựng ở xã Văn Lăng cho bà con phải di dời khỏi vùng có nguy cơ sạt lở, lũ quét. Các hộ dân di dời đến nơi ở mới sẽ được hỗ trợ theo Chương trình mục tiêu quốc gia 1719. Theo đó, cùng với việc được Nhà nước hỗ trợ quỹ đất, hạ tầng thiết yếu, mỗi hộ dân sẽ được hỗ trợ thêm 46 triệu đồng và được vay ưu đãi 40 triệu đồng. Ông Ngô Văn Tài, Trưởng Phòng Văn hóa xã hội xã Văn Lăng cho biết: Chính quyền địa phương cũng kêu gọi sự hỗ trợ của những nhà hảo tâm, các đoàn thể ủng hộ ngày công giúp bà con làm nhà.
Đối với khu Bản Tèn sau khi được tuyên truyền bà con cũng nhận thức sâu sắc khi đến nơi ở mới thì có điều kiện tiếp cận về văn hóa, xã hội, ổn định cuộc sống, đặc biệt là việc học hành cho các cháu học sinh. Qua đó cũng thu hút bà con di chuyển nhanh đến nơi ở mới.
Năm 2023, qua rà soát tại xóm Bản Tèn, cơ quan chức năng xác định có 30 hộ dân sinh sống ở khu vực lòng suối và chân núi, vùng có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, UBND huyện Đồng Hỷ( cũ) đã quyết định đầu tư xây dựng khu tái định cư tập trung xóm Bản Tèn cho 34 hộ, trong đó có 30 hộ di dời khỏi vùng thiên tai và 4 hộ thuộc diện tái định cư tại chỗ. Ông Nguyễn Quang Huy, Phó chủ tịch UBND xã Văn Lăng, tỉnh Thái Nguyên, cho biết: Hiện hạ tầng dự án đã đạt trên 80%, xã đang tích cực đẩy nhanh các thủ tục giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để sớm bàn giao cho bà con ổn định cuộc sống.
Bà con ở Bản Tèn phải di dời ra khu tái định cư cơ bản là đồng thuận, nhu cầu bà con cũng mong muốn đến chỗ tốt hơn. Khu tái định cư hiện tốt hơn rất nhiều so với trước kia và đảm bảo an toàn tuyệt đối với bà con trước điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Tại các xã vùng núi phía bắc tỉnh Thái Nguyên nhu cầu di dời người dân sống trong vùng nguy cơ sạt lở đến khu tái định cư rất lớn. Tuy nhiên, do nguồn lực hạn chế, hiện mới bố trí được 7 dự án dân cư tập trung, 5 phương án bố trí dân cư xen ghép. Trong giai đoạn 2025-2026 tỉnh Thái Nguyên đã lên kế hoạch xây dựng 10 dự án di dời trên 300 hộ dân ra khỏi nơi có nguy cơ sạt lở, bão lũ. Phó Giám đốc Sở Dân tộc & Tôn giáo tỉnh Thái Nguyên, ông Phan Đức Cường cho biết:
Đối với tỉnh Thái Nguyên, giai đoạn 2021-2025 có rất nhiều dự án tái định cư triển khai ở vùng miền núi, vùng cao. Khi tổ chức thực hiện đã nhận được sự đồng thuận của đồng bào các dân tộc. Trước khi làm đều có tham khảo ý kiến bà con lực chọn vị trí địa điểm. Sau khi xây dựng các khu tái định cư đời sống bà con ổn định hơn.
Trước những diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu, thời tiết ngày càng cực đoan, việc sớm di dời người dân sinh sống ở khu vực nguy hiểm đến khu ở mới an toàn phải được các cấp chính quyền đặt lên hàng đầu.
Bình luận