Tại Nghị quyết 10 năm 2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân đã đặt ra mục tiêu có ít nhất 1 triệu doanh nghiệp vào năm 2020. Tuy nhiên mục tiêu này vẫn chưa đạt được khi đến nay nước ta mới có gần 1 triệu doanh nghiệp. Mặc dù, thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều cải cách trong đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, nhưng thực tế doanh nghiệp vẫn còn gặp phiền hà, thủ tục lòng vòng, kéo dài thời gian gây khó khăn, bất cập. Nhiều doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn như hệ thống pháp luật còn chồng chéo, môi trường kinh doanh còn nhiều cản trở, thủ tục hành chính phức tạp… Nêu thực tế trong lĩnh vực hoạt động, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam cho biết, nhiều dự án đầu tư của doanh nghiệp vẫn phải làm thủ tục đi qua nhiều bộ ngành. "Hiện nay đầu tư dự án bất động sản chu trình sẽ như thế này: 1 văn bản trình lên Ủy ban, sau đó Ủy ban có văn bản do Văn phòng phát cho ra 5 sở, huyện mà có đất đó. Theo đó, một con dấu cấp chứng nhận đầu tư thì sẽ qua 6 con dấu, doanh nghiệp còn bị hỏi đi hỏi lại, rồi chưa kể những thủ tục về phòng cháy, chống cháy; môi trường... Chúng tôi cho rằng tại sao không đơn giản chỉ một con dấu, tức là chỉ một Ủy ban triệu tập họp sau đó quyết định luôn?", ông Nguyễn Quốc Hiệp bày tỏ. 

Cũng gặp khó khăn trong hoạt động về đầu tư, ông Nguyễn Vân, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội nêu thực tế về những vướng mắc trong việc thuê mặt bằng để sản xuất, khi giá thuê đất tại các khu công nghiệp còn khá cao, không phù hợp với khả năng tài chính của doanh nghiệp. "Giá cho thuê đất tại các khu, cụm công nghiệp tại các tỉnh, thành phố lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng đều vượt ngưỡng 150 -200 USD/m2 đất, trong khi các doanh nghiệp vừa và nhỏ không được thuê diện tích từ 500- 1.000 mét vuông tối thiểu, với giá cho thuê đất thì cao như vậy thì doanh nghiệp không được tiếp cận. Do đó, từ các nghị quyết quyết sách lớn như Nghị quyết 68, chúng tôi rất mong muốn các tỉnh thành, các cơ quan sở, ngành tại các địa phương sẽ quan tâm hơn dành quỹ đất tối thiểu trong các khu, cụm công nghiệp cho các doanh nghiệp vừa nhỏ được tiếp cận các diện tích đất sản xuất dưới 5.000 m2, thậm chí là 500 m2 để các doanh nghiệp còn khó khăn, sản xuất công nghiệp được tiếp cận", ông Nguyễn Vân chia sẻ. 

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị ra đời như “chìa khoá” vàng mở cửa cho các doanh nghiệp vượt qua những rào cản lâu nay về môi trường kinh doanh. Nghị quyết đã đề ra các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, quyết liệt, tập trung vào những vấn đề cốt lõi để thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của khu vực kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, từ nhận thức đến hành động cụ thể là một quá trình đòi hỏi tất cả hệ thống chính quyền các cấp cùng vào cuộc. Ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Tập đoàn ThaiBinh Seed cho rằng, để Nghị quyết 68 đi vào cuộc sống, thực sự trở thành động lực cho nền kinh tế đất nước rất cần tháo gỡ các khó khăn các doanh nghiệp đang gặp phải, từ đó tạo sức bật cho doanh nghiệp hoạt động và phát triển trong kỷ nguyên mới. Về cơ chế, chính sách thuế tín dụng tiếp cận nguồn vốn ưu đãi cho đổi mới sáng tạo dù đã có chủ trương, nhưng trên thực tế còn nhiều rào cản, các tiêu chí nhằm thẩm định dự án hệ thống chưa phù hợp với tính chất đặc thù của việc nghiên cứu sản xuất giống cây trồng, trong đó các quỹ khoa học công nghệ của Nhà nước còn hạn chế và chưa có cơ chế mở để doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận…

Theo các chuyên gia để thúc đẩy lực lượng doanh nghiệp lớn mạnh, cũng như đạt được mục tiêu đề ra đạt con số 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 đòi hỏi có sự điều chỉnh, cải cách hiệu quả về môi trường kinh doanh, xóa bỏ các rào cản pháp lý và thủ tục hành chính phức tạp; khơi thông các nguồn lực như đất đai và vốn, phát triển khoa học công nghệ…  Sự phối hợp đồng hành giữa các cơ quan quản lý, ngân hàng, hiệp hội doanh nghiệp và cộng đồng doanh nhân sẽ quyết định đến thành công… PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, Giảng viên cao cấp, Viện Thương mại- Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế quốc dân nêu ý kiến: "Đầu tiên là tôi nghĩ việc cải thiện môi trường kinh doanh để tạo ra một thị trường có lợi ích cao, có lợi nhuận cao, có độ an toàn cao thì nhiều người sẽ muốn trở thành doanh nghiệp. Thứ hai, cần phải thúc đẩy quá trình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Thứ ba, phải động viên các hộ kinh doanh có bước chuyển thành doanh nghiệp bằng những thủ tục đơn giản hơn. Thứ tư, với một số những doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả như doanh nghiệp Nhà nước, thậm chí có thành phần kinh tế tập thể không có hiệu quả cũng nên chuyển sang doanh nghiệp tư nhân. Lực lượng này nếu chúng ta làm bài bản hiệu quả, tôi nghĩ con số còn lạc quan hơn con số 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030".

Cùng với 940 nghìn doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động, hơn 30 nghìn hợp tác xã, hiện nước ta có trên 5 triệu hộ kinh doanh. Để mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 cán đích thành công, các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp là rất cần thiết. Theo ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, Chính phủ cần xây dựng một gói chính sách hỗ trợ cụ thể, bao gồm: Hỗ trợ pháp lý và tư vấn về thủ tục chuyển đổi, cùng với đó có những ưu đãi về thuế, tín dụng và tiếp cận nguồn lực để khuyến khích chuyển đổi; Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực quản lý cho các hộ kinh doanh để họ vững tin chuyển đổi thành doanh nghiệp. "Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu sau khi chuyển đổi, nhằm giảm gánh nặng tài chính và tạo động lực cho các hộ kinh doanh. Hỗ trợ các chi phí liên quan đến thủ tục thành lập doanh nghiệp, như tư vấn pháp lý và đăng ký kinh doanh. Hỗ trợ các hộ kinh doanh quản lý tài chính và tuân thủ quy định thuế theo phương pháp kê khai, chúng tôi đề xuất Nhà nước cung cấp một ứng dụng (app) kế toán miễn phí. Ứng dụng này sẽ giúp các hộ kinh doanh dễ dàng tự kê khai đầu vào, đầu ra và nộp thuế, từ đó giảm tải cho cơ quan thuế trong việc quản lý hơn 5 triệu hộ kinh doanh"- Ông Nguyễn Văn Thân đề xuất. 

Đồng quan điểm này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu lên giải pháp về kiến tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, hiệu quả, cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ điều kiện kinh doanh. Cùng với đó, đơn giản hóa về hóa đơn chứng từ để đảm bảo hộ kinh doanh không bị áp lực khi chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp. Hiện có hơn 5 triệu hộ kinh doanh hoạt động, đây là lực lượng có tiềm lực lớn nhất. Bộ Tài chính đang hoàn thiện khung pháp lý để có những chính sách thu hẹp khoảng cách giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, triển khai bỏ thuế khoán, thúc đẩy minh bạch và chuyên nghiệp hóa doanh nghiệp… đồng thời có nhiều chính sách thuế thiết thực: miễn thuế 3 năm, bỏ thuế môn bài, cung cấp phần mềm kế toán cho hộ kinh doanh...

Nguyễn Thuý Hằng-VOV1