Từ những kết quả bước đầu sau gần 7 năm thực hiện “Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018–2025, định hướng đến năm 2030” theo Quyết định số 950 của Thủ tướng Chính phủ. Trong giai đoạn mới, Bộ Xây dựng đề xuất các nhóm giải pháp trọng tâm để phát triển đô thị thông minh bền vững, trong đó tập trung vào giải pháp huy động các nguồn lực của nhà nước, doanh nghiệp và xã hội - tạo động lực mới cho phát triển đô thị thông minh gắn với chuyển đổi số quốc gia, góp phần quan trọng cho tăng trưởng kinh tế đất nước.
Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững tại Việt Nam đã đạt được những kết quả ban đầu đáng ghi nhận, với việc đưa ra những nội dung cơ bản phù hợp với phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam, bao gồm: Quy hoạch đô thị thông minh; Xây dựng và quản lý đô thị thông minh; Cung cấp các tiện ích đô thị thông minh cho các tổ chức, cá nhân trong đô thị. Tới nay, Bộ Xây dựng cùng với các Bộ, ngành đã xây dựng và ban hành các hướng dẫn, tiêu chí và khung tiêu chí về phát triển đô thị thông minh. Trong giai đoạn tới, sẽ tập trung vào các giải pháp như hoàn thiện pháp luật, các cơ chế chính sách phát triển đô thị; thiết lập, duy trì và vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu không gian đô thị thông minh số hoá liên thông đa ngành. Trong đó, các giải pháp phát triển đô thị thông minh gắn kết mạnh mẽ với quá trình chuyển đổi số quốc gia và lấy người dân làm trung tâm được ưu tiên.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, nhấn mạnh: "Với nhiệm vụ rất mới mẻ về phát triển đô thị thông minh trong thời gian tới, chúng ta có cơ hội để phát triển đô thị của Việt Nam một cách bền vững. Cùng nhau triển khai các mô hình phù hợp, ứng dụng công nghệ để sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển các đô thị thông minh".
Hiện nay, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh như một nội dung then chốt trong tiến trình phát triển đất nước. Đây cũng chính là cơ sở để ngành triển khai nhóm giải pháp về ứng dụng công nghệ trong quy hoạch và phát triển đô thị thông minh trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ.
Ông Đinh Hoàng Long, Cục Chuyển đổi số quốc gia, Bộ KH&CN nêu giải pháp: "Phát triển đô thị thông minh về bản chất chính là chuyển đổi số trong quy mô đô thị, trong đó tập trung vào nội dung hiện đại hóa tối ưu hóa công tác quản trị đô thị và lấy người dân làm trung tâm. Theo đó, cốt lõi của đô thị thông minh không còn chạy theo công nghệ, lắp đặt các camera cảm biến mà là tổ chức vận hành đô thị hiệu quả hơn dựa trên dữ liệu số và công nghệ số với sự tham gia phối hợp chặt chẽ của chính quyền người dân, doanh nghiệp các viện, trường nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống tối ưu nguồn lực, thúc đẩy phát triển bền vững trong các lĩnh vực môi trường, năng lượng, giao thông".
Việc lập kế hoạch, thu hút nguồn lực đầu tư xây dựng và quản lý đô thị thông minh được coi là nhóm giải pháp có tính đột phá trong giai đoạn mới, cần tính toán xây dựng và áp dụng các cơ chế chính sách phù hợp với thực tế nước ta, thay vì vận dụng máy móc, cứng nhắc từ các quốc gia trên thế giới. Từ nay đến năm 2030, để hiện thực các mục tiêu của Đề án, cần xây dựng các cơ chế để khơi thông nguồn lực của nhà nước và tư nhân trong việc đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị.
Ông Trần Quốc Thái, Cục trưởng Cục Phát triển đô thị, Bộ Xây dựng, phân tích: "Về phát triển nguồn lực cho đô thị thông minh luôn luôn đòi hỏi chúng ta phải cố gắng đa dạng hóa tối đa các nguồn lực, không phải chỉ là trách nhiệm riêng của Nhà nước. Giai đoạn đầu thì thúc đẩy phát triển đô thị thông minh do các nỗ lực từ phía Nhà nước nhiều hơn, nhưng đến nay chúng ta lại bước đầu thu hút được sự quan tâm và sự tham gia vào cuộc của các thành phần kinh tế là vấn đề quan trọng. Muốn vậy cần có cơ chế phù hợp từ việc nghiên cứu, hoàn thiện quy định để triển khai được. Qua đó thu hút được các nguồn lực cho phát triển đô thị thông minh".
Là doanh nghiệp tham gia quá trình phát triển đô thị thông minh, ông Hán Minh Cường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn S-Group đề xuất: "Giải pháp về nguồn lực ở đây chúng ta phải nhìn nhận ở nhiều góc độ. Mặc dù chúng ta nói rằng là chúng ta thiếu nguồn lực và chúng ta cần xã hội hóa nhưng Nhà nước cần đóng vai trò dẫn dắt để làm sao có thể huy động tối đa hóa nguồn lực của xã hội tham gia phát triển đô thị thông minh. Tôi muốn nhấn mạnh đến việc tháo gỡ những khó khăn trong việc hợp tác công - tư (PPP) hiện nay sẽ là vấn đề mấu chốt để tận dụng được nguồn lực của xã hội cùng tham gia phát triển đô thị thông minh trong bối cảnh mới".
Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, công tác phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam tuy còn gặp một số khó khăn, vướng mắc, chủ yếu là nguồn nhân lực, dữ liệu, thể chế, nhưng khi nhận diện rõ các điểm nghẽn này và thay đổi tư duy trong phát triển đô thị thông minh – coi đây là là phương thức phát triển và vận hành đô thị trong bối cảnh mới, Bộ Xây dựng sẽ tăng cường huy động các nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật trong và ngoài nước. Coi trọng hợp tác trong lĩnh vực phát triển đô thị thông minh thông qua ký kết thỏa thuận hợp tác với 3 Bộ chủ quản xây dựng của các nước Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc để triển khai trong thực tế, nhằm thúc đẩy quá trình phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam cho giai đoạn tiếp theo phù hợp hơn với bối cảnh phát triển mới của đất nước, vận hành theo mô hình chính quyền 2 cấp ở các địa phương và tiến trình chuyển đổi số quốc gia mạnh mẽ.
PV Hà Nho
Bình luận