Ngày 01/8/2025, đánh dấu cột mốc tròn một năm Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia (NSMO) thực hiện chủ trương của Chính phủ chuyển đổi chính thức hoạt động độc lập theo mô hình doanh nghiệp trực thuộc Bộ Công Thương. 

Công ty THHH MTV vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO)  được thành lập với nhiệm vụ chính trị trọng tâm là đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia và đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện theo quy định tại Luật Điện lực (Luật số 61/2024/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 30/11/2024 và có hiệu lực thi hành kể từ 1/2/2025), đồng thời cũng là đơn vị duy nhất thực hiện chức năng này.

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030 tổ chức mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh: "Việc tách Trung tâm điều độ hệ thống điện Quốc gia ra khỏi Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã giúp đổi mới căn bản cơ chế vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia. Từ khi chúng ta làm được bước đột phá này thì có thể nói rằng thị trường điện của chúng ta, ngành điện của chúng ta, độ điều tiết điện của chúng ta cung cấp đầy đủ điện kể cả cho sản xuất và tiêu dùng trong thời gian qua. Tôi cho đấy là bước đột phá rất quan trọng trong trong tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế, khơi thông vướng mắc và thu hút đầu tư để phát triển ngành điện của mình".

Việc chuyển đổi từ Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam thành Công ty THHH MTV vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO) trực thuộc Bộ Công Thương từ đầu tháng 8/2024 nằm trong lộ trình triển khai thị trường điện 3 cấp độ ở Việt Nam (từ thị trường phát điện cạnh tranh, thị trường bán buôn điện cạnh tranh đến thị trường điện bán lẻ cạnh tranh).

Kế thừa hơn 30 năm kinh nghiệm khi là đơn vị trực thuộc của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, NSMO tiếp tục phát huy để đảm nhiệm trọng trách lớn lao vận hành “trái tim” của hệ thống năng lượng quốc gia, đảm bảo điện ổn định, liên tục, an toàn phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng và đời sống nhân dân. Ông Nguyễn Đức Cường - Chủ tịch HĐTV NSMO khẳng định: "Nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt là đảm bảo vận hành hệ thống điện quốc gia thì phải đảm bảo an toàn, ổn định, liên tục. Và với sự chỉ đạo sát sao của Bộ Công Thương trên cơ sở đồng hành - phải nói là như vậy - với NSMO thì các khó khăn vướng mắc trong thời gian qua đã được tháo gỡ, và nhiệm vụ vận hành hệ thống điện đã được đảm bảo an toàn, ổn định, liên tục".

Mặc dù đối mặt với rất nhiều thách thức từ mô hình hoạt động mới, những biến động khó lường ngay sau khi chuyển đổi về thời tiết, thủy văn và yêu cầu ngày càng cao về cung ứng điện, song, tập thể lãnh đạo và cán bộ nhân viên NSMO đã đoàn kết, chủ động, phát huy tinh thần “một điều độ” nhằm bảo đảm vận hành hệ thống điện quốc gia an toàn, điều hành giao dịch thị trường điện minh bạch.

Thời gian qua, NSMO đã góp phần quan trọng đưa các công trình trọng điểm quốc gia vào vận hành. Nhiều công trình trọng điểm của ngành điện có một phần không nhỏ đóng góp công sức, trí tuệ của những kỹ sư điều độ, vận hành hệ thống điện đến từ NSMO. Trong đó đặc biệt phải kể đến đóng điện thành công đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối - kỳ tích của ngành Công Thương. Đây là dự án trọng điểm, cấp bách được ví như “xương sống” của hệ thống điện truyền tải, có ý nghĩa rất quan trọng để tăng cường năng lực truyền tải điện qua hệ thống 500 kV từ Trung - Bắc, nâng cao sự ổn định vận hành hệ thống điện, tăng cường cung cấp điện cho miền Bắc năm 2025 và các năm tiếp theo, giảm bớt nguy cơ đầy và quá tải cho các đường dây và trạm 500kV hiện hữu, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

NSMO đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, lập các phương án đóng điện với nhiều tính toán, đề xuất kỹ thuật chuyên sâu, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong quá trình thi công, đóng điện và đưa vào vận hành thành công toàn bộ dự án, cũng như các tính toán, đề xuất cải tiến kỹ thuật (các hệ thống bảo vệ đặc biệt, các công cụ tải tiến giám sát vận hành, chế độ hệ thống thời gian thực…) để đảm bảo nâng công suất truyền tải từ miền Trung ra miền Bắc từ 2.500 - 2600 MW lên 4500 - 5.000 MW an toàn, theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương.

Cùng với đó, NSMO tiếp tục điều hành hệ thống điện quốc gia vượt qua cơn bão số 3 (Yagi) - cơn bão có cường độ mạnh và diễn biến phức tạp, là cơn bão mạnh nhất đổ bộ vào Biển Đông trong suốt 30 năm với gió mạnh cấp 13 - 14, giật tới cấp 17, tương đương sức gió 220 km/h, đã thử thách bản lĩnh của những người lính điều độ. Bằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các kịch bản ứng phó chi tiết và sự chỉ huy quyết đoán, NSMO đã điều hành hệ thống điện vận hành ổn định, an toàn, giảm thiểu tối đa thiệt hại, thời gian mất điện, sớm khôi phục phụ tải và phối hợp với các đơn vị nhằm thực hiện khẩn trương các hoạt động khắc phục hậu quả sau bão.

NSMO cũng đã điều tiết linh hoạt các hồ chứa thủy điện, phối hợp huy động với các nguồn điện khác trong hệ thống bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và kinh tế hệ thống: Năm 2024 chứng kiến những biến động thời tiết bất thường có cả những giai đoạn khô hạn kéo dài cũng như mưa lũ cực đoan. Căn cứ trên tình hình thực tế của hệ thống điện và sự quan tâm, chỉ đạo của Chính phủ, Lãnh đạo Bộ Công Thương trực tiếp là đồng chí Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên về bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2024 và các năm tiếp theo, NSMO đã tính toán, điều tiết và huy động tối ưu các nhà máy thủy điện trên toàn quốc, tích nước các hồ chứa ở mức cao vào cuối năm, đồng thời chủ động xây dựng các kế hoạch vận hành hệ thống điện năm 2025 nhằm chuẩn bị cho vận hành các tháng mùa khô năm 2025.

Thành công này không chỉ bảo đảm đủ nguồn nước cho sản xuất điện trong năm 2024 mà còn là sự chuẩn bị chiến lược tốt nhất cho công tác vận hành hệ thống điện trong năm 2025, thể hiện tầm nhìn xa và năng lực của tập thể lãnh đạo và kỹ sư của NSMO.

NSMO đã phối hợp hiệu quả các dự án trọng điểm quốc gia và sự kiện lớn, có thể kể đến như: Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên; Dự án nhà máy Thủy điện Hòa Bình mở rộng công suất 2x240 MW; Dự án nhà máy nhiệt điện sử dụng nhiên liệu khí LNG Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 tổng công suất 2x812 MW; phối hợp cắt điện thi công các công trình đường cao tốc, đường vành đai 4 Thủ đô Hà Nội, đảm bảo cấp điện an toàn ổn định cho đại lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 -30/4/2025) …

Gần đây nhất, NSMO đã thực hiện thành công chuyển quyền điều khiển sau sáp nhập tỉnh. Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh theo chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước đặt ra yêu cầu phải tổ chức lại hệ thống điều độ khu vực. NSMO đã nhanh chóng phối hợp với các đơn vị liên quan và thực hiện thành công việc chuyển quyền điều khiển các nhà máy điện và trạm biến áp trong khu vực, đảm bảo quá trình chuyển giao diễn ra thông suốt, không gây ảnh hưởng đến vận hành chung của hệ thống.  Đúng 11h00 ngày 28/7, Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Trung chính thức tiếp nhận quyền điều khiển lưới điện tỉnh Ninh Thuận (cũ) từ Trung tâm Điều độ hệ thống điện miền Nam và bàn giao quyền điều khiển lưới điện tỉnh Đắk Nông (cũ) về điều độ điện miền Nam. Việc chuyển quyền điều khiển lưới điện được thực hiện đúng quy định của pháp luật, đảm bảo các yếu tố kỹ thuật, góp phần vận hành lưới điện miền Trung, miền Nam nói riêng, cả nước nói chung an toàn, liên tục và có độ tin cậy cao.