Nhanh chóng chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo hướng tới Net Zero

Thứ năm, 18:06, 29/05/2025

VOV1 - Chiều 29/5, Báo Lao động phối hợp với Bộ Công thương tổ chức hội thảo “Giải pháp chuyển đổi năng lượng hướng tới Net Zero”. Việc chuyển đổi năng lượng không chỉ là cam kết quốc tế mà còn là cơ hội để Việt Nam xây dựng nền kinh tế carbon thấp, cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo Bộ Công Thương, nhu cầu điện sẽ tăng hơn 12% trong năm nay, tạo áp lực lớn lên hệ thống điện quốc gia. Để đáp ứng bền vững, Việt Nam cần nhanh chóng chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió và sinh khối.

Tháng 4/2025, Chính phủ phê duyệt Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, đặt mục tiêu nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo (không tính thủy điện) lên 28-36% vào năm 2030 và 74-75% vào năm 2050. Quy hoạch thể hiện quyết tâm phát triển năng lượng xanh, xây dựng hệ thống điện linh hoạt, tích hợp công nghệ tiên tiến để tối ưu hóa hiệu quả.

Hội thảo “Giải pháp chuyển đổi năng lượng hướng tới Net Zero”

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi năng lượng xanh còn nhiều thách thức, từ phụ thuộc vào điện than, hạn chế tài chính đến nhu cầu phát triển hạ tầng đồng bộ.

Đối với điện gió, theo Quy hoạch điện VIII Điều chỉnh được đã Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì tổng tiềm năng kỹ thuật điện gió trên bờ của Việt Nam khoảng 221 GW; điện gió ngoài khơi, tổng tiềm năng kỹ thuật khoảng 600 GW. Nguồn năng lượng này được kỳ vọng đóng vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển kinh tế xanh tại Việt Nam. Với tiềm năng to lớn trên, điện gió được kỳ vọng không chỉ là một nguồn năng lượng sạch mà còn là nền tảng chiến lược để chuyển đổi năng lượng, giảm phát thải và hiện thực cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Thái Hà - Tổng Giám đốc Tập đoàn Năng lượng T&T, việc phát triển điện gió đang đối mặt với nhiều rào cản như: Khung pháp lý điện gió ngoài khơi chưa hoàn thiện; chưa có quy định cụ thể về quy hoạch không gian biển; Bộ Công Thương hiện chưa chính thức ban hành khung giá phát điện cho các dự án điện gió ngoài khơi; Hạ tầng kỹ thuật, chuỗi cung ứng chưa sẵn sàng; Quy hoạch lưới điện chưa đồng bộ; thiếu nguồn nhân lực kinh nghiệm, chất lượng; vốn đầu tư lớn, trong khi cơ chế hỗ trợ tài chính còn hạn chế. Ông Nguyễn Thái Hà kiến nghị:

“Thứ nhất, sớm hoàn thiện khung pháp lý, ban hành luật và các văn bản hướng dẫn cụ thể cho phát triển điện gió, đặc biệt là điện gió ngoài khơi. Rút ngắn thời gian thẩm định phê duyệt dự án, đặc biệt là khâu giải pháp mặt bằng; Đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng. Cụ thể là phát triển các cảng biển chuyên dụng, lưới điện truyền tải, hình thành chuỗi cung ứng trong nước gia tăng tỷ lệ nội địa hóa, giảm giá thành dự án; Tăng cường đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; Tăng cường đào tạo, nâng cao năng Tạo cơ chế tài chính hấp dẫn đầu tư,cơ chế chia sẻ rủi ro trong đầu tư”

Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Đặng Trần Thọ - Viện trưởng Viện Công nghệ Năng lượng (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho rằng: Một trong những điều kiện tiên quyết để triển khai hiệu quả Quy hoạch điện VIII điều chỉnh là xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế mang tính đồng bộ, rõ ràng, ổn định và đủ linh hoạt để thích ứng với xu thế công nghệ và thị trường.

“Hiện tại Việt Nam đang thiếu một khung pháp lý toàn diện chuyển đổi năng lượng, đặc biệt là chuyển đổi năng lượng tái tạo, Luật chuyển đổi năng lượng. Cần khẩn trương ban hành các Luật như Luật năng lượng tái tạo, Luật chuyển đổi năng lượng, trong đó quy định về phạm vi điều chỉnh các loại năng lượng tái tạo, quyền, nghĩa vụ các nhà đầu tư và xem xét thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về chuyển đổi năng lượng, trung hòa các bon. Ban này trực thuộc Chính phủ và điều phối liên ngành giữa Bộ và các địa phương”

Ông Nguyễn Tài Anh - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)

Khẳng định chuyển đổi năng lượng là xu thế tất yếu mà Việt Nam phải thực hiện, tuy nhiên, ông Nguyễn Tài Anh - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết: Trong quá trình này, sẽ có những giai đoạn phát sinh chi phí tăng thêm, tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét và tối ưu hóa để chi phí chuyển đổi vẫn nằm trong mức độ chấp nhận được đối với nền kinh tế. EVN đã xây dựng các kịch bản tính toán chi phí theo hướng đảm bảo phù hợp với khả năng chịu đựng của người dân và doanh nghiệp. Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 233 về việc tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo. Thực hiện theo Nghị quyết này, EVN sẽ rà soát trong thực tiễn, những vướng mắc cụ thể của các dự án:

“Chúng tôi hiện nay đang xây dựng lộ trình thực hiện chuyển dịch năng lượng, trong đấy có 6 nhóm giải pháp: Nhóm giải pháp về phát triển nguồn điện; Thứ hai là phát triển lưới điện; Nhóm thứ ba về khoa học công nghệ nghiên cứu và hợp tác quốc tế; Thứ tư là về nguồn nhân lực; thứ năm là huy động vốn và sử dụng hiệu quả nguồn vốn và giải pháp cuối cùng là giải pháp về cơ chế, chính sách thì chúng ta đã bàn. Trong 8 điều chỉnh thì thấy đây là một bước tiến rất lớn về điều chỉnh năng lượng và tất cả chi phí, trong đó chúng ta tính toán hết sức cụ thể, chi tiết để làm sao để chúng ta đáp ứng được tiêu chí thứ ba trong phát triển năng lượng, đó là sức chịu đựng của nền kinh tế”./.

Kim Thanh VOV1