Thử thách bên ngoài mà nền kinh tế Việt Nam phải đối phó lớn nhất chính là chính sách bảo hộ thương mại quay trở lại. Dù mức thuế đối ứng mà Chính phủ Mỹ áp dụng cho hàng hóa Việt Nam và các nước ở mức độ nào thì sắc thuế này cũng làm nhiều nước gia tăng bảo hộ nội địa. Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính – Tiền tệ Quốc gia khuyến nghị doanh nghiệp cần biến thách thức thành động lực và cơ hội chuyển đổi bền vững:
"Tôi lưu ý doanh nghiệp từ nay về sau phải minh bạch hóa hơn nữa, đặc biệt là về nguồn gốc xuất xứ, mức độ trung chuyển hàng hóa, mức độ nội địa hóa đang chiếm bao nhiêu %. Thứ 2 là phải tận dụng tốt các FTA đang có, 17 FTA mới khai thác được 31% các ưu đãi trong đó, còn 69% là rất nhiều dư địa… Doanh nghiệp lúc này phải đa dạng hóa, phải tăng sức chống chịu, đặc biệt liên quan đến mức độ nội địa hóa. Đây là cái tốt, rất tốt về lâu về dài, để tăng sức đề kháng, là cơ hội để tái cơ cấu lại năng lực của mình".
Thực tế cho thấy, nếu có chiến lược đúng về nâng cao sức cạnh tranh thì sản phẩm Việt Nam luôn có cơ hội tiếp cận thị trường khó tính. Như với SunHouse, trải qua 4 năm nỗ lực, đã trở thành một trong số ít doanh nghiệp sản xuất công nghiệp tiếp cận được thị trường Mỹ, và dự kiến đạt giá trị xuất khẩu khoảng 3.000 tỷ đồng vào thị trường này trong năm nay. Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sunhouse Nguyễn Xuân Phú đánh giá:
"Khách hàng của Mỹ, họ rất đơn giản: “sản phẩm thì 5 sao nhưng giá thì Trung Quốc”, vậy nhiệm vụ của chúng ta là làm sao tạo ra năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp để vào được thị trường Mỹ. Nếu vào được thị trường Mỹ thì gần như chúng ta có thể đi vào được tất cả thị trường khác. Nhiệm vụ là phải chọn được doanh nghiệp và Nhà nước đồng hành cùng tạo ra lợi thế cạnh tranh. Hiện nay chúng ta có một cơ hội rất lớn là chuỗi dịch chuyển cung ứng và chính sách xuất xứ tạo cơ hội cho doanh nghiệp Việt. Nếu chúng ta bắt nhịp được cái này thì rất quan trọng. Chốt lại chúng ta phải đồng hành cùng nhau, chọn ngành nghề và xác lập lợi thế cạnh tranh. Thì đây là một cơ hội".
Có thể thấy, từng doanh nghiệp và cả nền kinh tế đang đứng trước cơ hội chuyển đổi cơ cấu và nâng cao nội lực theo hướng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và tăng trưởng xanh, phát triển bền vững. Đây cũng là giải pháp để vượt qua áp lực lạm phát hay dịch chuyển dòng vốn đầu tư toàn cầu ra khỏi các thị trường mới nổi hiện nay, cũng là cách thức để vượt qua thử thách tiềm tàng về bất ổn địa chính trị, biến đổi khí hậu và xu hướng tiêu dùng xanh – sạch trên thế giới. Đặc biệt trong quá trình này, doanh nghiệp có sự đồng hành từ chính quyền các địa phương. Ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội cho biết, khoa học công nghệ và kinh tế tư nhân sẽ là động lực tăng trưởng của Hà Nội ngay từ 6 tháng cuối năm 2025 này:
"Trong 4 trụ cột thì Hà Nội đã chọn thực hiện Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 để làm động lực tăng trưởng mới. Bởi vì nếu chỉ dựa vào động lực tăng trưởng truyền thống là đầu tư công và xuất khẩu tiêu dùng thì chắc chắn Hà Nội sẽ không đạt được mức tăng trưởng là 10-12 %. Hiện nay đã có Luật thủ đô và tháng 7, tháng 8 này thì sẽ ban hành 8 nghị quyết về khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, tạo cơ chế "ba nhà", về đề án đổi mới sáng tạo, về quỹ ươm mầm doanh nghiệp. Các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp chắc chắn sẽ thành công, để Hà Nội đảm bảo tăng trưởng 2 con số".
Tất nhiên, bên cạnh các động lực tăng trưởng mới thì không thể không ngừng làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, là đầu tư công, xuất khẩu và tiêu dùng. Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh việc tận dụng và phát huy lợi thế về không gian phát triển mới, đến từ kết quả sáp nhập các địa phương:
"Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã mở ra những không gian mới, cơ hội mới cho các địa phương, đây cũng là cơ hội để sắp xếp lại và tìm ra những động lực tăng trưởng mới trong thời gian tới. Trong đó, vừa tập trung vào phát triển các cực tăng trưởng mới như siêu đô thị của thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng - những đô thị lớn, các cực tăng trưởng quan trọng, đóng góp lớn đối với nền kinh tế, vừa phát huy những lợi thế từ việc sáp nhập các địa phương, đồng bằng ven biển miền núi, tạo cộng hưởng chung cho tăng trưởng".
Chuyên gia kinh tế nhận định, trong bối cảnh chuyển đổi mạnh mẽ để biến thách thức thành cơ hội tăng trưởng kinh tế cao và bền vững, nếu bộ máy thực thi không theo kịp chính sách, thì mọi nỗ lực chỉ đạo sẽ chỉ dừng ở khẩu hiệu. Và muốn chuyển đổi thành công thì bộ máy thực thi phải thật “tinh hoa”, không chỉ “đồng hành” mà là thực sự tham gia vào kiến tạo phát triển kinh tế.
Theo đó, ngay trong 6 tháng cuối năm này, bộ máy bộ ngành và chính quyền địa phương 2 cấp phải phát huy tích cực tinh thần “không chủ quan, không thụ động” trong điều hành. Đây là giai đoạn thách thức bản lĩnh điều hành của bộ máy Nhà nước, nhưng cũng là cơ hội để những cán bộ có năng lực thể hiện quyết tâm, sự năng động, sáng tạo, từ đó triển khai hiệu quả các Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về kiến tạo nền tảng tăng trưởng đột phá của đất nước trong giai đoạn mới, trước mắt là 6 tháng cuối năm 2025./.
Nhóm phóng viên VOV1.
Bình luận