“Báo cáo niềm tin kinh doanh 2025” vừa được Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) tiến hành khảo sát diện rộng các lãnh đạo Hiệp hội, doanh nghiệp điển hình trong các ngành, lĩnh vực.
Theo Báo cáo, sự phục hồi của doanh nghiệp từ sau Covid-19 đã bị chững lại bởi những biến động khó lường trên phạm vi toàn cầu, đặc biệt là thuế đối ứng của Hoa Kỳ. Trong bối cảnh đó, "Bộ tứ trụ cột Nghị quyết" cùng những chuyển động cải cách, chính sách lớn của quốc gia đã góp phần nâng đỡ và củng cố niềm tin, tạo xung lực để doanh nghiệp vượt qua khó khăn, duy trì và mở rộng sản xuất kinh doanh, đóng góp vào các mục tiêu tăng trưởng năm 2025.
Đáng lưu ý, dù biến động thuế quan “là rất nghiêm trọng nhưng so với các con số của khảo sát cùng kỳ năm 2024, tình hình của doanh nghiệp không quá bi quan”, thể hiện qua các con số: 15,9% doanh nghiệp vẫn đánh giá tích cực và rất tích cực về tình hình kinh tế vĩ mô; 12,7% đánh giá tích cực/rất tích cực về tình hình kinh tế ngành; 18,5% đánh giá tích cực/rất tích cực về triển vọng kinh tế 12 tháng tới; 12% doanh nghiệp vẫn dự kiến mở rộng quy mô sản xuất trong khi 20,4% doanh nghiệp giữ nguyên quy mô.
Ngành Xây dựng có sự phục hồi tốt do các động lực từ đầu tư công và sự phục hồi từ thị trường bất động sản. Đây là dấu hiệu cho thấy các chính sách của Chính phủ đã có tác động tích cực trong thực tế.
Trong bối cảnh hoạt động xuất khẩu - một động lực của tăng trưởng chịu ảnh hưởng của cuộc chiến thuế quan, niềm tin của doanh nghiệp không đi xuống quá nhiều cũng là một điểm sáng, thể hiện sự trưởng thành của doanh nghiệp, nội lực của nền kinh tế và tác động kịp thời của công tác chỉ đạo điều hành, các chính sách liên quan.
Tuy nhiên, Báo cáo cũng cho thấy, tình hình và triển vọng kinh tế qua góc nhìn của doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Quá trình phục hồi niềm tin của doanh nghiệp sau Covid-19 qua các kỳ khảo sát đã có sự tiến triển nhất định nhưng lại “có dấu hiệu lung lay trong bối cảnh toàn cầu nhiều đổi thay” - khi có tới 63,7% doanh nghiệp tham gia khảo sát đánh giá "tiêu cực/rất tiêu cực" về tình hình kinh tế hiện tại so với cùng kỳ; 56,8% đánh giá "tiêu cực/rất tiêu cực" về triển vọng kinh tế 12 tháng tới. Về sức mạnh nội tại và dự kiến kinh doanh, 67,6% doanh nghiệp dự kiến giảm quy mô, tạm ngừng kinh doanh hoặc ngừng kinh doanh trong 12 tháng tới. (trong đó: Tỷ lệ doanh nghiệp dự kiến ngừng kinh doanh, chờ giải thể: 15,7%; dự kiến tạm ngừng kinh doanh: 10,8%; dự kiến giảm mạnh quy mô: 23,3% và dự kiến giảm nhẹ quy mô: 17,8%. Trong số 1125 doanh nghiệp được khảo sát dự kiến còn hoạt động trong nửa cuối năm 20 thì có 56,4% cho biết sẽ giảm quy mô lao động trên 5%, trong đó có 10,4% giảm trên 50%; và 61,6% doanh nghiệp dự kiến giảm doanh thu trên 5%, trong đó tỷ lệ giảm trên 50% doanh thu là 13,8%.
Đặc biệt, khu vực kinh tế tư nhân vẫn tỏ ra "hụt hơi" so với các khu vực kinh tế khác trong quá trình phục hồi, thể hiện qua 4 kỳ khảo sát từ tháng 4/2023 tới nay. Do đó, cần tiếp tục quan tâm đến khu vực kinh tế tư nhân vì đây là "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế quốc gia, đóng vai trò quyết định trong việc nâng cao năng suất lao động để góp phần đưa Việt Nam trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045, cũng như hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết số 68-NQ/TW cùng các Nghị quyết khác trong "Bộ tứ trụ cột Nghị quyết" của Bộ Chính trị.
Kết quả khảo sát cũng chỉ ra doanh nghiệp nói chung đang gặp nhiều khó khăn, trong đó có những khó khăn đã được nêu ra từ các khảo sát trước, như: Khó khăn trong thực hiện thủ tục hành chính và đáp ứng các quy định pháp luật (69,1%); Nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (42,8%); Khó khăn trong nắm bắt các chính sách của nhà nước (35,95%); Khó khăn liên quan đến thuế đối ứng của Hoa Kỳ (27,1%); Khó khăn về đơn hàng (23,5%).
Theo Báo cáo, bên cạnh khó khăn mới phát sinh là thuế đối ứng của Hoa Kỳ thì "Khó khăn trong thực hiện các thủ tục hành chính và đáp ứng các yêu cầu của pháp luật" đã trở thành khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp. Đặt trong bối cảnh cải cách thể chế, sự thay đổi này cho thấy, nhiều vấn đề thực tiễn trong việc cải cách hành chính, xây dựng chính quyền hai cấp cần được chú ý giải quyết một cách thấu đáo và chú trọng tinh thần hợp tác công - tư trong quá trình đó…
Căn cứ vào tình hình thực tiễn và qua kiến nghị, đề xuất của các doanh nghiệp, hiệp hội, Ban IV đề xuất Thủ tướng Chính phủ 5 nhóm nội dung lớn.
Từ kết quả khảo sát chỉ ra sự suy giảm niềm tin của doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và doanh nghiệp ngành dịch vụ cho thấy những khó khăn thực sự mà các doanh nghiệp này đang phải đối mặt như thuế quan, sự suy giảm của tiêu dùng nội địa. Trong bối cảnh xuất khẩu có thể suy giảm do thuế đối ứng; thị trường nội địa chưa hồi phục, muốn giữ mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025, Chính phủ cần có những chính sách phù hợp và kịp thời.
Trong bối cảnh dư địa của chính sách tiền tệ không còn nhiều cũng như khả năng hấp thụ hạn chế của khu vực sản xuất, cần tập trung nâng cao hiệu quả của chính sách tài khóa, trong đó đẩy mạnh giãn, giảm và hoàn thuế cho doanh nghiệp; nâng mức giảm trừ gia cảnh để hỗ trợ người dân và thúc đấy tiêu dùng; đẩy mạnh đầu tư công. Trong bối cảnh hiện nay, bên cạnh mục tiêu tăng trưởng cao, cần ưu tiên ổn định vĩ mô để hỗ trợ tăng trưởng dài hạn./.
Bình luận