GS. Serge Haroche: Việt Nam cần tiếp tục đầu tư cho khoa học cơ bản để thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Thứ sáu, 16:35, 03/10/2025

VOV1 - Giáo sư Serge Haroche – nhà khoa học được trao Giải Nobel Vật lý năm 2012 vì những đóng góp tiên phong trong lĩnh vực vật lý lượng tử nhấn mạnh tiềm năng để Việt Nam từng bước trở thành trung tâm công nghệ lượng tử của khu vực.

Việt Nam cần tiếp tục đầu tư cho khoa học cơ bản để tạo nền tảng thúc đẩy đổi mới sáng tạo - Đây là khẳng định của Giáo sư Serge Haroche – nhà khoa học được trao Giải Nobel Vật lý năm 2012 vì những đóng góp tiên phong trong lĩnh vực vật lý lượng tử tại Diễn đàn “Khai phóng tiềm năng đổi mới sáng tạo Việt Nam – Pháp: Bài học từ nhà khoa học đạt giải Nobel – Serge Haroche”. Sự kiện nằm trong khuôn khổ “Ngày hội Đổi mới sáng tạo Quốc gia kết hợp Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2025” do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Tài chính) phối hợp với Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam và Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) tổ chức hôm nay (3/10).

Diễn đàn “Khai phóng tiềm năng đổi mới sáng tạo Việt Nam – Pháp” diễn ra trong bối cảnh năm 2025 được xác định là năm Đổi mới sáng tạo Việt Nam – Pháp, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai quốc gia. Sự kiện không chỉ là dịp để hai bên tăng cường gắn kết, mà còn là cơ hội để thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược như công nghệ lượng tử, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng và hàng không – vũ trụ, góp phần hình thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong giai đoạn mới. Diễn đàn cũng nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đồng thời triển khai thực hiện Quyết định số 1131 của Thủ tướng Chính phủ về Danh mục công nghệ và sản phẩm công nghệ chiến lược.

Chia sẻ tại diễn đàn, Giáo sư Serge Haroche – nhà khoa học được trao Giải Nobel Vật lý năm 2012 vì những đóng góp tiên phong trong lĩnh vực vật lý lượng tử đã nhấn mạnh tiềm năng để Việt Nam từng bước trở thành trung tâm công nghệ lượng tử của khu vực: "Đối với lĩnh vực lượng tử, cũng như các lĩnh vực khác, để phát triển thì tôi nghĩ các viện trường cần tạo điều kiện để các nhà khoa học nghiên cứu những chủ đề mà họ thích và khi đã nghiên cứu rồi thì tạo điều kiện để chuyển giao nghiên cứu đó vào thực tế. Tôi nghĩ rằng điều quan trọng là phải tạo ra được dư địa với những điều kiện rất thuận lợi để các nhà nghiên cứu trẻ, xuất sắc có thể tiến hành hoạt động nghiên cứu. Cùng với đầu tư phát triển khoa học cơ bản thì Việt Nam cũng cần đầu tư cho nghiên cứu ứng dụng, tạo cầu nối giữa khoa học cơ bản và khoa học ứng dụng. Việt Nam cũng cần quan tâm đến các nghiên cứu của khu vực tư nhân. Tuy nhiên tôi cũng muốn nhấn mạnh khoa học cơ bản là mảnh đất để nuôi dưỡng và ươm mầm và trên cơ sở đó để phát triển các nghiên cứu ứng dụng và trong đó cũng cần phải cân nhắc, hài hoà giữa vai trò của nhà nước và khu vực tư nhân."

Nhấn mạnh một chiến lược toàn diện nhằm phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, Giáo sư Serge Haroche cũng cho rằng, Việt Nam cần tập trung tạo ra một nền tảng giáo dục phổ thông vững chắc trong các môn khoa học cơ bản như toán, lý, hóa... Dẫn chứng mô hình thành công của Trung Quốc trong việc thu hút nhân tài khoa học đã được đào tạo ở nước ngoài về nước, Giáo sư Serge Haroche cũng nhấn mạnh, sau khi có trình độ cơ bản tốt, sinh viên Việt Nam nên được gửi ra nước ngoài học lên tiến sĩ và sau tiến sĩ và quay trở về nước để tiếp tục nghiên cứu và thành lập các phòng thí nghiệm. Để thực hiện được chiến lược này, Giáo sư Serge Haroche khẳng định, Việt Nam cần có chính sách phát triển khoa học dài hạn, liên tục và sự hỗ trợ tài chính lớn từ nhà nước cho các dự án nghiên cứu.

"Để Việt Nam triển khai thành công các Nghị quyết (như Nghị quyết 57 và Quyết định 1131) thì tôi nghĩ Nhà nước cần tạo ra môi trường thuận lợi, bao gồm việc thiết lập định hướng rõ ràng và cung cấp dư địa để các nhà khoa học phát triển. Điều cốt yếu là phải cho phép các nhà khoa học nhanh chóng thích nghi với những thay đổi và điều bất ngờ vốn có trong nghiên cứu, đồng thời thúc đẩy việc học hỏi kinh nghiệm và giao lưu với các quốc gia khác trong khu vực. Tôi cũng tin rằng Việt Nam có đầy đủ cơ hội để thành công cũng như triển khai hiệu quả các Nghị quyết. Đầu tư cho nghiên cứu cơ bản rất quan trọng và đầu tư thúc đẩy đổi mới sáng tạo thì cần dài hạn."- Giáo sư Serge Haroche cho biết thêm.

Diễn đàn “Khai phóng tiềm năng đổi mới sáng tạo Việt Nam – Pháp” cũng cho thấy tầm quan trọng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong chiến lược phát triển của Việt Nam, đồng thời trở thành cầu nối thúc đẩy hợp tác công – tư, gắn kết cộng đồng nghiên cứu, doanh nghiệp và trường đại học. Đây là dấu mốc ý nghĩa, không chỉ lan tỏa tinh thần hợp tác và sáng tạo, mà còn góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược trên bản đồ đổi mới sáng tạo toàn cầu. Thông qua diễn đàn, với phần thuyết giảng của Giáo sư Serge Haroche cũng đã truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ Việt Nam, khơi dậy niềm đam mê khoa học, khám phá.

Tag: #ĐMST #Giáo sư Serge Haroche #Việt-Pháp