Nghị quyết của Quốc hội tại kỳ họp lần này được kỳ vọng sẽ “gỡ nút thắt” lớn nhất hiện nay là thể chế và pháp lý trong phát triển nhà ở xã hội. Cho phép cơ chế rút gọn, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương trong quy hoạch quỹ đất, phê duyệt dự án, rút ngắn thời gian thẩm định, đồng thời linh hoạt trong lựa chọn nhà đầu tư.
Đây là những điểm mới mang tính đột phá, giúp giảm chi phí thời gian và hành chính – điều vốn là rào cản “không tên” khiến nhiều doanh nghiệp dù muốn cũng không thể tham gia dự án mang tên Nhà ở xã hội.
Vấn đề quan trọng tiếp theo, không thể không nhắc tới, đó là nguồn vốn. Lâu nay, dù nói nhiều đến tín dụng ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội, nhưng thực tế triển khai lại không đi kèm những cơ chế đủ hấp dẫn. Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng được công bố từ năm 2023 vẫn đang “nằm trên giấy” ở nhiều địa phương. Người dân khó tiếp cận, doanh nghiệp chưa mặn mà. Nghị quyết lần này đề xuất rõ việc thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia.
Quỹ này đóng vai trò chủ chốt trong đầu tư xây dựng và tạo lập quỹ nhà ở xã hội cho thuê, thuê mua. Cùng với đó là phát huy vai trò của các kênh vốn như các tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, để chính sách thực sự hiệu quả, cũng cần nghiêm túc nhìn nhận những bất cập đã từng xảy ra trong triển khai nhà ở xã hội giai đoạn trước. Đó là tình trạng lợi dụng chính sách, trục lợi cá nhân, biến nhà ở xã hội thành nơi đầu cơ, mua đi bán lại; hay cơ chế “xin – cho” trong phân bổ quỹ đất, lựa chọn nhà đầu tư. Những nhóm lợi ích “núp bóng” dưới cái tên nhân văn, nhưng thực chất là tìm cách rút ruột chính sách. Nếu không có biện pháp thanh kiểm tra chặt chẽ và minh bạch từ đầu, thì chính sách dù tốt đến mấy cũng bị méo mó. Đây cũng là điều mà các đại biểu quốc hội băn khoăn, khi đóng góp ý kiến, thảo luận về một số điều tại Dự thảo Nghị quyết.
Để tránh lặp lại những bài học cũ, cần sự vào cuộc quyết liệt, trách nhiệm và đồng bộ của cả hệ thống chính trị. Kỳ vọng về Nghị quyết của Quốc hội là rất lớn. Điều người dân chờ đợi là chính sách nhanh chóng được thực thi trong cuộc sống, là những căn nhà cụ thể, giá cả hợp lý, vị trí thuận lợi, và thủ tục rõ ràng, công bằng.
Chính sách sẽ không còn là nhân văn nếu nó chỉ tồn tại trên văn bản. Khi Nghị quyết về chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội được Quốc hội thông qua, thì mới chỉ là bước khởi đầu. Điều quan trọng là cách thức tổ chức thực hiện, là trách nhiệm giám sát của các cấp chính quyền, là tinh thần “nói đi đôi với làm” của từng bộ ngành, địa phương. Làm sao để người thu nhập thấp có thể thực sự “an cư” – để từ đó mới có thể “lạc nghiệp” như tinh thần xuyên suốt trong chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về chính sách nhà ở xã hội./.
Bình luận