Chương trình khoa học và công nghệ đặc biệt cấp quốc gia giai đoạn 2021-2025 “Nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đổi mới giai đoạn từ năm 1986 đến nay, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045”. Chương trình có mã số KX.02/21-25.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương,Chủ nhiệm Chương trình KX.02/21-25; PGS.TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, phó chủ nhiệm chương trình; GS.TS Trần Văn Phòng, ủy viên thường trực Hội đồng khoa học Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, phó chủ nhiệm Chương trình chủ trì hội nghị.

Báo cáo tóm tắt đánh giá kết quả thực hiện Chương trình KX.02/21-25, PGS.TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, Phó Chủ nhiệm Chương trình cho biết: Chương trình khoa học và công nghệ đặc biệt cấp quốc gia giai đoạn 2021-2025 “Nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đổi mới (giai đoạn từ năm 1986 đến nay, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045)”, mã số KX.02/21-25 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1183, ngày 07/10/2022 và triển khai thực hiện theo Quyết định số 06 của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ về việc phê duyệt Khung Chương trình. Mục tiêu của Chương trình nghiên cứu toàn diện, hệ thống, sâu sắc nội dung, tầm vóc, giá trị, ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh và vận dụng, phát triển tư tưởng của Người trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc từ năm 1986 đến nay, đề xuất quan điểm, phương hướng, giải pháp, kiến nghị tiếp tục vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Sau gần 3 năm triển khai thực hiện Chương trình KX.02/21-25, đã tổ chức triển khai nghiên cứu 37 đề tài theo 04 nhóm nội dung, gồm: “Nhóm các vấn đề chung và chính trị”, với 17 đề tài; “Nhóm các vấn đề về kinh tế”, với 06 đề tài; “Nhóm các vấn đề về văn hóa - xã hội”, với 11 đề tài;  “Nhóm các vấn đề về quốc phòng, an ninh, đối ngoại”, với 03 đề tài. Trong quá trình thực hiện, 37 đề tài thuộc Chương trình đều được phê duyệt về nội dung, kế hoạch thực hiện và đặt ra yêu cầu mục tiêu, nội dung sản phẩm theo đặt hàng, trong đó đề tài số 01“Nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đổi mới (giai đoạn từ năm 1986 đến nay, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045)” có nhiệm vụ tổng hợp, chắt lọc toàn bộ kết quả của Chương trình.

PGS.TS Nguyễn Mạnh Hùng, Phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, Phó Chủ nhiệm Chương trình nhấn mạnh: Chương trình KX.02/21-25 triển khai nghiên cứu ở chế độ tối mật, tiêu chí các bài báo và đào tạo không bắt buộc đối với các đề tài. Các kết quả thực tế đạt được về cơ bản vượt so với chỉ tiêu của Chương trình, đặc biệt là chỉ tiêu về xã hội hóa, chỉ tiêu về ứng dụng chuyển giao cũng như các chỉ tiêu về đào tạo. Kết quả nghiên cứu của Chương trình đã phân tích và làm sáng tỏ một số vấn đề.

“Chương trình đã phân tích và làm sáng tỏ một số vấn đề lớn. Thứ nhất, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn của việc nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đổi mới. Thứ 2, nghiên cứu toàn diện, hệ thống và sâu sắc nội dung, tầm vóc, giá trị, ý nghĩa của tư tưởng Hồ Chí Minh. Thứ 3, tổng kết, đánh giá thực tiễn nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc từ năm 1986 đến nay, tập trung làm rõ những vấn đề cốt lõi trong tổng kết, đánh giá thực trạng nghiên cứu, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trên các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại, hội nhập quốc tế, chỉ rõ thành tựu, hạn chế, nguyên nhân, vấn đề đặt ra và đúc kết bài học kinh nghiệm. Thứ 4, đề xuất quan điểm, phương hướng, giải pháp, kiến nghị tiếp tục vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Tại hội nghị, các đại biểu cho rằng: Những kết quả của Chương trình KX.02/21-25 đã khẳng định công cuộc đổi mới là một sản phẩm sáng tạo của Đảng và nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc; khẳng định lý luận về đường lối đổi mới Việt Nam là sự vận dụng, phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện cụ thể Việt Nam thời kỳ mới; là sự sáng tạo lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, phù hợp quy luật khách quan, xuất phát từ thực tiễn dân tộc và xu thế thời đại, kế thừa có chọn lọc tinh hoa, giá trị văn hoá và các thành tựu phát triển của nhân loại; tiếp tục bổ sung, làm rõ những nội dung của lý luận về đường lối đổi mới theo hướng gồm các nội dung cơ bản: về tầm nhìn và mục tiêu phát triển Việt Nam theo định hướng xã hội chủ nghĩa; gồm 5 bài học, 5 quan điểm, ba trụ cột của mô hình phát triển đã được xây dựng và hình thành từ thực tiễn 40 năm qua là kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và nền dân chủ xã hội chủ nghĩa đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; và 10 mối quan hệ lớn như đã được thể hiện trong Báo cáo chính trị trình Đại hội lần thứ XIV của Đảng. Trên cơ sở đó, bổ sung lý luận về đường lối đổi mới là một trong những cấu phần quan trọng trong nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, thể hiện tầm nhìn, hệ mục tiêu, quan điểm, định hướng phát triển, những bài học và các quan hệ lớn phản ánh các quy luật mang tính biện chứng, những vấn đề lý luận cốt lõi, xác lập mô hình phát triển Việt Nam có ý nghĩa chỉ đạo toàn bộ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Thượng tướng, PGS.TS Trần Quốc Tỏ, Thứ trưởng Bộ Công an, chủ nhiệm Chương trình KX.02.36/21-25 cho biết:

“Đề tài của chúng tôi đã nghiên cứu, khảo sát và đánh giá tổng thể về thực trạng, đúc kết về bài học kinh nghiệm của việc nghiên cứu, vận dụng, phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng Công an nhân dân, nền an ninh nhân dân và thế trận an ninh nhân dân thời kỳ đổi mới 1986 cho đến nay. Í thứ hai mà chúng tôi nhận thấy đó là đề xuất về quan điểm, định hướng phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng Công an nhân dân, nền an ninh nhân dân và thế trận an ninh nhân dân đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Í thứ ba, chúng tôi đã cung cấp một số những quan điểm, giải pháp mang tính khoa học, vận dụng sáng tạo, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Công an nhân dân, nền an ninh nhân dân và thế trận an ninh nhân dân, góp phần vào dự thảo văn kiện Đại hội lần thứ 14 của Đảng Cộng sản Việt Nam"

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình KX.02/21-25 còn gặp phải một số khó khăn, hạn chế nhất định. Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý Chương trình (cả về quản lý nhiệm vụ và quản lý tài chính) còn có sự chồng chéo, một số văn bản hướng dẫn chưa rõ, nên còn có sự lúng túng trong quá trình áp dụng triển khai. Hầu hết các đề tài đều có thời gian thực hiện tương đối ngắn (36 đề tài thực hiện 24 tháng; 01 đề tài tổng quan 28 tháng. Các đề tài kết thúc vào nửa cuối năm 2025). Điều này ít nhiều ảnh hưởng đến việc chuyển giao các kết quả nghiên cứu của Chương trình cho Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và các cơ quan có liên quan trong việc phục vụ xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, trong đó có việc phục vụ xây dựng Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Phát biểu kết luận hội nghị, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ nhiệm Chương trình KX.02/21-25 nêu rõ:

“Những nhiệm vụ mà chúng ta phải tiếp tục nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh trong kỷ nguyên vương mình chính là chúng ta tham góp vào quá trình tổng kết 100 năm Đảng lãnh đạo và 40 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ. Việc nữa là chúng ta cũng sẽ có một chương trình KX.02 mới về nghiên cứu, vận dụng sáng tạo lý luận, đường lối đổi mới. Đấy là một trong ba bộ phận cấu thành nền tảng tư tưởng của Đảng. Cho nên tôi cũng rất mong các đồng chí tới đây sẽ có những đóng góp trong quá trình hoàn thiện chương trình, các đề tài rồi thông qua các Hội đồng đánh giá đề cương của từng cái nhiệm vụ nghiên cứu trong chương trình này, mà lấy bài học kinh nghiệm của Chương trình KX. 02 lần này để mà chúng ta phát huy chất lượng và hiệu quả trong chương trình tiếp theo"

Hà Nam-VOV1