Trình bày chuyên đề về chức năng, nhiệm vụ và tổ chức hoạt động của Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã trong mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn nêu rõ: Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh có nhiệm vụ hướng dẫn, tiếp nhận, kiểm tra, giải quyết thủ tục hành chính; tổ chức thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và kiểm soát thủ tục hành chính trong phạm vi toàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Mô hình này đã được tỉnh Quảng Ninh và Bắc Ninh đang thực hiện thí điểm.

Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã có nhiệm vụ là tiếp nhận, số hóa, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông. Kiểm soát thủ tục hành chính theo thẩm quyền như: Tổ chức triển khai cải cách thủ tục hành chính; nghiên cứu đề xuất các sáng kiến, mô hình mới về cải cách thủ tục hành chính tại địa phương, công khai thủ tục hành chính. Xây dựng chính quyền điện tử, theo dõi việc ứng dụng công nghệ thông tin tại UBND cấp xã.

Đặc biệt đáng chú ý là tổ chức và người dân có thể lựa chọn để nộp hồ sơ và nhận kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh hoặc bất kỳ Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã thuộc tỉnh.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn nêu rõ các Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh và cấp xã thì phạm vi tiếp nhận thủ tục hành chính đã được mở rộng hơn, thể hiện đúng chủ trương "thực hiện thủ tục hành chính không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh. Như vậy, theo đó một điểm mới nổi bật là Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh và cấp xã sẽ tiếp nhận thủ tục hành chính bao gồm cả thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp tỉnh, UBND cấp xã và đặc biệt là thủ tục hành chính của các cơ quan ngành dọc tại địa phương, cũng như thủ tục hành chính do các bộ, ngành giao cho địa phương tiếp nhận. Đây là một nội dung rất mới.

Ngay sau đó, Báo cáo chuyên đề về thực hiện phân cấp, phân quyền về lĩnh vực nông nghiệp và môi trường khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết có tổng số 17 lĩnh vực có thẩm quyền, nhiệm vụ được phân quyền, phân cấp. Về lĩnh vực đất đai, Chủ tịch UBND cấp xã quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức các cấp, không để tình trạng đùn đẩy, né tránh và chậm trễ trong việc triển khai các nhiệm vụ, quyền hạn.v.v.. Đáng chú ý, người nộp hồ sơ đăng ký đất đai lần đầu, đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền trên đất, xin cấp chứng nhận quyền sử dụng đất thì được lựa chọn nơi gửi hồ sơ mà không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Bộ trưởng cho rằng, trước đây nội dung này rất phiền phức cho người dân khi đăng ký phải tìm đến đúng nơi chính quyền có thửa đất đó thì nay theo tinh thần được gửi thủ tục ở bất cứ nơi nào trên địa bàn của một tỉnh. Đây là một nội dung thay đổi rất quan trọng".

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng cho biết, theo quy định của Luật Đất đai thì khi người dân muốn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải có xác nhận về sử dụng ổn định, không có tranh chấp... thì nay người dân có nhu cầu cấp Giấy chứng nhận đất lần đầu sẽ không phải xác nhận các thủ tục trên. Đồng thời các đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp được tiếp tục sử dụng quy hoạch sử dụng đất cấp huyện theo quy định của pháp luật trước ngày 01/7/2025 cho đến khi hoàn thành công tác rà soát, lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo các đơn vị hành chính mới.

Trình bày chuyên đề về thực hiện phân cấp, phân quyền, phân quyền trong 8 lĩnh vực quản lý nước của Bộ Công thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, phân định thẩm quyền từ cấp huyện xuống cấp xã là 37 nhiệm vụ, từ cấp huyện lên cấp tỉnh là 7 nhiệm vụ.

Về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết Nghị định đã phân định thẩm quyền, trách nhiệm từ UBND cấp huyện đến UBND cấp xã thực hiện nhiệm vụ, bao gồm: Thanh tra, kiểm tra, giải quyết tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Thứ hai, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tư vấn hỗ trợ và nâng cao nhận thức về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại địa phương. Thứ ba, kiểm tra hoạt động của tổ chức xã hội trong tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thuộc thẩm quyền quản lý địa phương. Thứ 4, quản lý theo thẩm quyền đối với các chợ, trung tâm thương mại trên địa bàn để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi người tiêu dùng mua, sử dụng sản phẩm hàng hóa, dịch vụ tại các địa điểm này".

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cũng trình bày điểm mới về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Y tế, cụ thể là trong lĩnh vực phòng bệnh, khám chữa bệnh, trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em và bảo trợ xã hội.

Phát biểu bế mạc Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: những tháng gần đây chúng ta đã làm rất nhiều việc, những công việc mang tính lịch sử, đặc biệt là thực hiện cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Cuộc cách mạng một là tạo không gian phát triển mới, tạo ra động lực mới, làm mới lại động lực cũ, tạo ra động lực mới. Bởi vì không gian phát triển mới sẽ tạo ra động lực mới, tạo ra nguồn lực mới. Thứ hai, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo phát triển rất nhanh thì giới hạn hành chính không còn nhiều, dần dần bị xóa đi bởi vì thế giới phẳng, bởi vì trí tuệ nhân tạo, bởi vì internet. Do đó, không có lý do gì chúng ta cứ giữ lại một mô hình như thế. Tình hình thay đổi thì nhiệm vụ phải thay đổi, nhiệm vụ thay đổi thì tổ chức phải thay đổi, tổ chức thay đổi thì bố trí con người phải thay đổi.

Thủ tướng cho rằng, khi thực hiện cuộc cách mạng thì có cả thuận lợi và khó khăn, trong đó khó khăn nhiều hơn, do đó phải đoàn kết, thống nhất, thực hiện đồng bộ, đồng loạt, đồng thời, toàn diện, tổng thể, trên tinh thần "cùng làm, cùng chiến thắng, cùng phát triển". Đặc biệt cần xác định tư duy "đất nước là quê hương":

“Chúng ta phải thay đổi tư duy về quản lý, tư duy về hành chính, tư duy về xây dựng địa giới hành chính. Đất nước là quê hương, chứ không thể nào tư duy kiểu tỉnh này, tỉnh khác. Giá trị cốt lõi của dân tộc chúng ta là văn hóa, là yêu thương, quý trọng hòa bình, ghét chiến tranh, nghĩa đồng bào, tình đồng chí, tính dân tộc rất rõ chỗ này, không có gì thay đổi cả. Nói tóm lại "Đất nước quê hương" 63 tỉnh, thành cũng là đất nước ta mà 34 tỉnh thành là đất nước, là quê hương chúng ta", Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh thay đổi tư duy, hành động, thói quen, nếp nghĩ, cách làm. Tất cả sự chuyển đổi này đều khó khăn, đòi hỏi phải đoàn kết, thống nhất vượt qua chính mình là cái khó nhất. Chuyển đổi trạng thái lớn nhất là trạng thái của Đảng, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị xã hội từ chỗ thụ động giải quyết các yêu cầu các phản ánh của nhân dân sang trạng thái kiến tạo, chủ động phục vụ nhân dân. Muốn phục vụ nhân dân được thì phải gần dân. Đảng phải gần dân, chính quyền phải gần dân, Mặt trận Tổ quốc trị phải gần dân; phải tăng cường cơ sở và phải đảm đương được nhiệm vụ từ cơ sở, đặc biệt là lắng nghe ý kiến của nhân dân và phục vụ nhân dân cho tốt hơn.

Người đứng đầu Chính phủ đề nghị tập trung phân cấp, phân quyền cho cơ sở, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường giám sát kiểm tra, giám sát. Cắt bớt trung gian, phiền hà ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước. Đồng thời lưu ý các cấp ủy đảng, chính quyền và cơ quan truyền thông, báo chí tiếp tục tập trung tuyên truyền, nhất là truyền thông chính sách, nâng cao sự hiểu biết, nhận thức và hành động trong toàn xã hội về sắp xếp đơn vị hành chính địa phương; đồng thời truyền cảm hứng, tạo động lực để hoàn thành mục tiêu đề ra.

Thủ tướng cho rằng, từ nay đến 30/6 các cấp uỷ đảng, chính quyền tập trung quán triệt, tăng tốc chuẩn bị, để ngày 30/06 đồng loạt công bố hệ thống chính quyền 2 cấp trên phạm vi cả nước.

 Nêu rõ phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, đã làm phải thành công, Thủ tướng yêu cầu "thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa để thành công trong cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và chính quyền địa phương 2 cấp, góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, ổn định chính trị, phát triển kinh tế, xã hội, mang lại cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc cho nhân dân./.

Lại Hoa/ VOV1