Sáng 13/08 tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị Toàn quốc Tổng kết Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 định hướng nội dung giai đoạn 2026-2030. Thủ tướng đề nghị thay đổi cách thức tổ chức, phân cấp rõ nhiệm vụ, đi đôi phân bổ nguồn lực; tăng cường năng lực, trách nhiệm thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát... để phát huy hiệu quả của Chương trình. 

 Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết, qua 3 năm triển khai Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, đã có 6/9 nhóm mục tiêu Quốc hội đặt ra đạt và vượt. Tỷ lệ hộ nghèo bình quân giảm mỗi năm là 3,4%. Chương trình đã xóa 42 nghìn 567 căn nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, với kinh phí hơn 1 nghìn 700 tỷ đồng, vượt kế hoạch 230% so mục tiêu đề ra. Hỗ trợ đất ở cho 10 nghìn 549 hộ; hỗ trợ nhà ở cho 42 nghìn 567 hộ; hỗ trợ trực tiếp đất sản xuất cho 13 nghìn 387 hộ; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 54 nghìn 899 hộ....Đặc biệt đã huy động 383 dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt với 36 nghìn 654 hộ tham gia. Ngoài ra hoàn thành các chỉ tiêu về nhóm giáo dục; các mục tiêu về bảo tồn phát triển các giá trị văn hóa, bản sắc văn hóa truyền thống.

Đại diện các bộ, ngành, các địa phương và người dân thụ hưởng chương trình nhấn mạnh đây chương trình có ý nghĩa chính trị, kinh tế, xã hội sâu sắc, là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước ta đối với sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước. 

Anh Vừ A Ly, xã Vân Hồ, Sơn La bày tỏ biết ơn Đảng, Nhà nước đã xây dựng dự án khởi nghiệp, truyền cảm hứng, chắp cánh ước mơ khởi nghiệp cho thanh niên dân tộc thiểu số. Anh đề xuất mong muốn Đảng và Nhà nước tiếp tục duy trì, nhân rộng các mô hình hỗ trợ từ chương trình mỗi 1719, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp. Thứ hai, có chính sách kết nối và hỗ trợ đầu ra cho các sản phẩm nông nghiệp của vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đề nghị Bộ Dân tộc và Tôn giáo tiếp tục hỗ trợ cộng đồng dân tộc thiểu số khởi nghiệp, tạo ra một sân chơi để thanh niên chủ động hơn trong nắm bắt và dám nghĩ, dám làm.

Tại hội nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến đề nghị, cân nhắc kỹ khi tích hợp Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi với các chương trình khác. Bởi đây là một chương trình mang đậm nét chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước cần được có những ưu tiên ưu đãi và sự quan tâm rất đặc biệt của các cấp, các ngành. Nếu tích hợp vào thì phải có một hợp phần riêng. Ông Đỗ Văn Chiến kiến nghị không nên "rải mành mành", bởi vì giai đoạn đầu tích hợp 118 chính sách thành 10 dự án. Bây giờ để cả 10 dự án thì manh mún và sẽ không tập trung.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi không chỉ là trách nhiệm mà còn là "mệnh lệnh của trái tim", thể hiện "tình thần dân tộc, nghĩa đồng bào", nhân văn cao cả trong phát triển bao trùm, toàn diện, bền vững, "không để ai bị bỏ lại phía sau". Vì vậy, khó mấy cũng phải làm, "càng áp lực càng phải nỗ lực", phải tích cực và hiệu quả hơn thời gian tới.

Mục tiêu tổng quát là không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, với tinh thần "năm sau cao hơn năm trước, nhiệm kỳ sau cao hơn nhiệm kỳ trước"; tạo ra phong trào, xu thế để người dân vùng dân tộc thiểu số và miền núi tự lực, tự cường, thoát nghèo, làm giàu từ bàn tay, khối óc. Vấn đề là đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phải tiếp cận bình đẳng về giáo dục, y tế, văn hoá, các nguồn lực của đất nước; tạo nhiều công ăn việc làm, sinh kế để người dân thoát nghèo, vươn lên làm giàu; các mục tiêu phải thiết thực, cụ thể, khả thi, dễ kiểm tra, dễ giám sát, dễ hiểu, dễ làm, dễ đánh giá....với tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau" trong quá trình phát triển của đất nước.

 Thủ tướng nhấn mạnh tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; các cấp uỷ đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể tổ chức thực hiện với tinh thần quyết tâm cao nhất, nỗ lực lớn nhất, hành động lớn nhất. Duy trì Chương trình một cách độc lập, giảm nghèo bền vững, chú ý các dân tộc thiểu số dễ bị tổn thương và phải cụ thể hoá, có chính sách ưu tiên.

Thủ tướng đề nghị ưu tiên dành nguồn lực cho Chương trình: "Cân đối về bố trí nguồn lực ưu tiên cho chương trình. Mục tiêu của 5 năm tới tăng khoảng từ 10-15 % ngân sách. Nhiệm kỳ trước có 137.000 tỷ thì nhiệm kỳ này thì tính khoảng 150 nghìn đến 160 nghìn tỷ. Căn cứ vào tình hình cụ thể phân cấp ngay cho các địa phương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; huy động các nguồn lực hợp pháp khác theo chương trình này giao cho địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Trung ương tăng cường kiểm tra, giám sát, bố trí nguồn lực hợp pháp".

Thủ tướng cũng đề nghị xây dựng cơ chế, chính sách, phát triển liên kết cộng đồng các dân tộc; liên kết hình thành các hợp tác xã; từ hợp tác xã thành các doanh nghiệp lớn; chuyển đổi số phục vụ phát triển; xây dựng các chương trình, dự án, đầu tư chống biến đổi khí hậu cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Đồng thời, tiếp tục xây dựng thế trận an ninh nhân dân, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận lòng dân vững chắc, phát huy uy tín của già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo. Phát huy, bảo tồn, phát triển văn hoá đậm đà bản sắc các dân tộc, giữ gìn chữ viết, tiếng nói, văn hoá của đồng bào.

Thủ tướng cũng lưu ý xây dựng gói tín dụng ưu tiên để xóa đói giảm nghèo và làm giàu. Giao cho Ngân hàng Nhà nước chủ trì và Ngân hàng Chính sách phải xây dựng gói tín dụng ưu tiên... để cho đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo, làm giàu, thoát nghèo bền vững, không tái nghèo. Có chính sách tài khóa, tiếp cận đất đai, giảm thuế, phí, lệ phí... để cho đồng bào các dân tộc thiểu số miền núi thoát nghèo bền vững.

Nhấn mạnh quá trình thực hiện quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, bám sát thực tiễn, đổi mới tư duy, có cách tiếp cận phù hợp, hiệu quả, linh hoạt. Thủ tướng tin tưởng chắc chắn, giai đoạn 2 sẽ thực hiện Chương trình tốt hơn, đạt được mục tiêu đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân năm sau cao hơn năm trước, nhiệm kỳ sau cao hơn nhiệm kỳ trước./.

Lại Hoa/VOV1