Trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng và chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, yêu cầu xây dựng mô hình quản trị quốc gia hiện đại đã trở thành xu thế tất yếu của mọi quốc gia. Quản trị quốc gia ngày nay không chỉ dừng lại ở việc vận hành bộ máy nhà nước, mà còn là nghệ thuật điều hành đất nước trên nền tảng pháp quyền. nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trìnhvà sự tham gia tích cực của người dân. Đây chính là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh, củng cố niềm tin xã hội và thúc đẩy phát triển bền vững.

Tại Việt Nam, các Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 27-NQ/TW về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, cùng với các nghị quyết quan trọng được Ban Chấp hành Trung ương ban hành trong các năm 2024 và 2025 (Nghị quyết 57, 59, 66, 68, 71)  đã thể hiện rõ quyết tâm đổi mới mô hình quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực và hiệu quả. Trọng tâm của tiến trình này là nâng cao chất lượng thể chế, năng lực điều hành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, cải cách hành chính, kiểm soát quyền lực, đồng thời phát huy vai trò của người dân, doanh nghiệp, xây dựng Nhà nước liêm chính, kiến tạo phát triển và phục vụ Nhân dân.

Trong lộ trình trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững vào năm 2045, yêu cầu đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả là tất yếu khách quan và cấp thiết. Những biến động nhanh chóng của tình hình khu vực và thế giới, tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xu thế chuyển đổi số cùng tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng đang vừa mở ra thời cơ, vừa đặt ra những thách thức lớn đối với quá trình quản trị  quốc gia.

Thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên các phương diện cải cách thể chế, kiện toàn bộ máy nhà nước, từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả cung ứng dịch vụ công, bảo đảm ngày càng tốt hơn các quyền con người, quyền công dân, cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước bước đầu đã phát huy tác dụng. Những thành tựu đó không chỉ góp phần củng cố nền tảng chính trị -pháp lý  của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, thực tiễn cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới về phương thức lãnh đạo, mô hình tổ chức đổi mớiquản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; nâng cao trách nhiệm giải trình; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ; thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và  chuyển đổi số; đồng thời tạo lập cơ chế, điều kiện để người dân, doanh nghiệp và xã hội tham gia thực chất, hiệu quả vào quá trình hoạch định và thực thi chính sách.

Xuất phát từ những yêu cầu vừa nêu. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp Bộ, Hội thảo khoa học với chủ đề: "Đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả ở Việt Nam trong bối cảnh mới"nhằm: Nhận diện, luận giải các vấn đề lý luận và thực tiễn về đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả; Các mô hình, kinh nghiệm quản trị quốc gia trên thế giới  và khả năng vận dụng vào điều kiện Việt Nam; Đề xuất các định hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia trong giai đoạn tới.

Hội thảo khoa học nhằm góp phần làm sáng tỏ, sâu sắc và toàn diện các nội dung chính.

 Một là, nhận diện, luận giải các vấn đề lý luận và các mô hình, kinh nghiệm quản trị quốc gia trên thế giới và khả năng vận dụng vào điều kiện Việt Nam.

Hai là, thực tiễn về đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả ở Việt Nam hiện nay.

Ba là, đề xuất các định hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia trong giai đoạn tới.

Ban Tổ chức Hội thảo đã nhận được 48 bài tham luận từ chuyên gia của các bộ, ngành, địa phương, của nhà khoa học, chuyên gia của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội; Học viện Hành chính và quản trị công...Các tham luận khoa học đã tập trung vào những vấn đề chủ yếu như:

Thứ nhất, tiếp tục khẳng định quan điểm, định hướng của Đảng về Đổi mới quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả trong bối cảnh mới. Trong bối cảnh mới, Việt Nam vừa đối diện với tác động của toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, vừa phải ứng phó với những thách thức ngày càng gay gắt từ cạnh tranh địa – chính trị và các vấn đề an ninh phi truyền thống. Trong nước, yêu cầu thực hiện các mục tiêu chiến lược phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2045, cùng với nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đặt ra đòi hỏi cấp bách phải đổi mới quản trị quốc gia. Những hạn chế nội tại về thể chế, bộ máy và cơ chế phòng, chống tham nhũng càng cho thấy nhu cầu kiến tạo một nền quản trị hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, minh bạch và thích ứng cao.

Thứ hai, về phương diện lý luận, đổi mới quản trị quốc gia không chỉ dừng lại ở việc hoàn thiện thể chế pháp lý, nâng cao chất lượng xây dựng và thực thi pháp luật, mà còn bao hàm khả năng thích ứng với xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và chuyển đổi số. Một nền quản trị hiện đại phải dựa trên các nguyên tắc minh bạch, trách nhiệm giải trình, phân quyền gắn với kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, đồng thời khuyến khích sự tham gia chủ động của người dân, doanh nghiệp và tổ chức xã hội trong hoạch định, giám sát và phản biện chính sách.

Thứ ba, đổi mới quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả trong thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong đổi mới quản trị quốc gia. Hệ thống pháp luật từng bước được hoàn thiện, tạo khung pháp lý cơ bản cho phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Chính phủ điện tử, chính phủ số được triển khai, từng bước cải thiện hiệu quả quản lý và cung ứng dịch vụ công. Bộ máy nhà nước có xu hướng tinh gọn hơn, chế độ công vụ có nhiều đổi mới, đội ngũ cán bộ, công chức từng bước chuyên nghiệp hóa. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy còn nhiều hạn chế: thể chế pháp lý chưa thực sự đồng bộ, tính minh bạch và khả năng thích ứng với sự thay đổi còn thấp; phân quyền chưa gắn chặt với cơ chế kiểm soát quyền lực; tình trạng quan liêu, tham nhũng, lạm quyền vẫn tồn tại; cải cách bộ máy và công vụ chưa đáp ứng kỳ vọng; sự tham gia của người dân và doanh nghiệp trong quá trình hoạch định, thực thi chính sách còn hạn chế...

Thứ tư, các bài viết, ý kiến phát biểu tham luận đều sát với thực trạng đổi mới quản trị quốc gia hiện nay trong bối cảnh mới của Việt Nam, làm rõ định hướng tiếp tục đổi mới quản trị quốc gia trong Văn kiện, Nghị quyết của Đảng, đề xuất nhiều giải pháp để tiếp tục cụ thể hóa các định hướng đó. Tổng hợp các tham luận, ý kiến đề xuất để tiếp tục đổi mới quản trị quốc gia trong bối cảnh mới, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp: Hoàn thiện thể chế pháp lý và nâng cao chất lượng xây dựng pháp luật, bảo đảm tính minh bạch, ổn định và khả năng thích ứng với yêu cầu chuyển đổi số, hội nhập quốc tế; Đẩy mạnh quản trị số, quản trị dữ liệu, phát triển chính phủ điện tử, chính phủ số, hướng tới mô hình quản trị hiện đại, lấy người dân làm trung tâm; tiếp tục phân quyền hợp lý gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực hiệu quả, nâng cao trách nhiệm giải trình, phòng chống tham nhũng, lạm quyền; vận hành hiệu lực, hiệu quả tổ chức bộ máy và cải cách chế độ công vụ, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức tinh gọn, chuyên nghiệp, năng động và tận tâm phục vụ nhân dân: tăng cường sự tham gia của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội trong quá trình xây dựng, giám sát và phản biện chính sách, qua đó nâng cao tính dân chủ và đồng thuận xã hội. Những giải pháp này nhằm khắc phục hạn chế, bất cập hiện nay, đồng thời định hướng xây dựng nền quản trị quốc gia hiện đại, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững trong bối cảnh mới.

Hà Nam-VOV1