Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân được giao nhiệm vụ quản lý vùng biển, đảo Tây Nam từ cửa sông Gành Hào, tỉnh Bạc Liêu đến Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang. Vùng biển Tây Nam có hơn 150 hòn đảo lớn, nhỏ, giáp ranh với các nước Campuchia, Thái Lan và Malaixia. Đây là vùng biển có vị trí đặc biệt quan trọng cả về kinh tế, chính trị, quốc phòng và an ninh đối với nước ta.

Những năm qua, bên cạnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị trọng tâm và các nhiệm vụ được giao, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân còn thực hiện hiệu quả chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”. Qua đó, đã tạo chỗ dựa tin cậy, vững chắc giúp bà con ra khơi khai thác hải sản an toàn, bền vững, đúng pháp luật.

Luôn có mặt kịp thời khi ngư dân cần

Cảng An Thới, TP. Phú Quốc (Kiên Giang) những ngày cuối năm 2024 tấp nập tàu cá từ khơi xa về cập bến. Tại đây, đâu đâu cũng nhộn nhịp cảnh người mua, kẻ bán làm cho nhịp sống thường ngày nơi cảng cá yên bình trở nên náo nhiệt, sôi động hẳn lên.

Trở về cảng ngày giáp Tết sau chuyến đi biển dài với đầy ắp tôm cá trong khoang, ngư dân Lữ Văn Quận, Thuyền trưởng Tàu KG 1725 TS không giấu được niềm vui. Anh cho biết, chuyến ra khơi vừa rồi thời tiết tương đối thuận lợi, tàu may mắn đánh bắt được nhiều hải sản nên anh và các bạn thuyền cũng kiếm được khoản tiền đủ để lo cho gia đình đón một cái Tết tươm tất.

Vừa nói vừa phụ anh em tàu phân loại, bốc dỡ hàng hóa lên cảng, anh Quận nở nụ cười hiền hậu, chất phác chia sẻ thêm về nghề đi biển của mình. Anh bảo, đi biển nhiên liệu rẻ, thời tiết tốt, đánh bắt được nhiều tôm cá thì thu nhập cũng ổn định. Ngược lại, có khi còn thua lỗ, đấy là chưa kể đến việc đi biển rất vất vả, tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất trắc. Anh kể; Cuối tháng sáu năm 2024, tàu anh đang neo đậu tại khu vực cảng An Thới thì bất ngờ bị mưa dông, gió to, sóng lớn đánh đứt dây neo, tàu trôi dạt vào bờ và mắc cạn. Anh và 3 thuyền viên đã cố gắng đưa tàu ra ngoài nhưng bất thành. Trước nguy cơ tàu bị sóng đánh lật, anh đã liên hệ đề nghị Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân cứu nạn khẩn cấp.

Nhận được thông tin, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã điều Tàu 470 cùng hàng chục cán bộ, chiến sĩ nhanh chóng đến hiện trường làm dây, triển khai các phương án cứu nạn. Sau hơn 2 giờ tích cực cứu kéo, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã đưa được tàu anh ra khỏi nơi mắc cạn thành công. 

“Con tàu là tài sản lớn nhất của gia đình. Nếu không có sự giúp đỡ kịp thời của cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân, chắc chắn nó đã bị sóng phá hỏng. Nhờ có các anh, con tàu mới được an toàn, giúp chúng tôi có điều kiện để tiếp tục vươn khơi, bám biển”- anh Quận xúc động nói. 

Ở vùng biển Tây Nam, ngoài tàu của anh Lữ Văn Quận, nhiều tàu cá khác của ngư dân gặp nạn cũng đã được cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân cứu giúp. Tàu KG 8129 TS của ông Phạm Tấn Tài, ngụ tại khu phố 5, phường An Thới, TP. Phú Quốc là một trong số đó. 

Ông Tài cho biết, hơn 30 năm hành nghề đi biển, tàu ông hai lần gặp sự cố nghiêm trọng. Một lần tàu đang neo đậu tại bến thì bị sóng lớn đánh dạt vào bãi đá ngầm mắc cạn. Lần còn lại, trong lúc khai thác hải sản cách đảo Phú Quốc 50 hải lý, tàu ông bị hỏng máy trôi dạt trên biển. Thời điểm đó, thời tiết rất xấu, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng 14 ngư dân trên tàu. 

“Cả hai lần tàu tôi gặp nạn đều được cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân cứu giúp kịp thời. Các anh rất nhiệt tình, không quản ngại sóng to, gió lớn, hết lòng giúp đỡ, bảo vệ tính mạng, tài sản của nhân dân. Vì vậy, mỗi khi ra khơi, chúng tôi rất yên tâm bởi luôn có các anh đồng hành, hỗ trợ”- ông Phạm Tấn Tài bày tỏ.

Nâng cao nhận thức pháp luật cho ngư dân 

Sau khi cập cảng bốc dỡ hàng hóa bán cho thương lái, các tàu cá của ngư dân di chuyển ra phía ngoài thả neo để nhường chỗ cho tàu khác về cập bến. Tranh thủ thời gian ngư dân nghỉ ngơi trước khi chuẩn bị ngư lưới cụ cho chuyến đi biển đầu năm mới, đoàn công tác Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân xuống các tàu tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật cho bà con.

Nội dung cán bộ, chiến sĩ đơn vị tuyên truyền tập trung vào Luật Biển Việt Nam 2012; Luật Thủy sản 2017; Luật Bảo vệ môi trường 2020; Chỉ thị số 45/CT-TTg ngày 13-12-2017 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban châu Âu về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). 

Ngoài ra, cán bộ, chiến sĩ đơn vị còn thông tin, tuyên truyền các hành vi bị cấm khi khai thác hải sản trên biển; quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; các vụ việc ngư dân bị xử lý do vi phạm pháp luật Việt Nam, pháp luật quốc tế và các nước trong khu vực... để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của bà con trong quá trình hoạt động trên biển. 

Ngư dân Nguyễn Văn Đăng, Tàu CM 91995 TS chia sẻ: “Nội dung cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân tuyên truyền, cung cấp không chỉ hữu ích mà ngắn gọn, xúc tích, dễ hiểu, giúp chúng tôi nắm vững pháp luật và các quy định của Nhà nước trong khai thác hải sản trên biển. Từ đó, nâng cao hiểu biết, ý thức trách nhiệm, tự giác tuân thủ, chấp hành”. 

Cầm trên tay bộ tài liệu “Những điều cần biết khi đi biển” do cán bộ, chiến sĩ Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân cấp phát, ngư dân Lê Cảnh Dương, Thuyền trưởng Tàu BV 97468 TS đặc biệt tâm đắc với phần bản đồ thể hiện vùng biển giáp ranh và vùng biển chồng lấn giữa Việt Nam với các nước trong khu vực được in trên tờ gấp. 

“Đối với các tàu cá hoạt động trên biển, việc nắm chắc vùng biển Việt Nam, vùng biển giáp ranh, chồng lấn giữa Việt Nam với các nước rất quan trọng. Nếu không biết rõ, dễ dẫn đến vi phạm pháp luật khi tàu đi vào vùng biển nước bạn. Tờ gấp bộ đội cấp phát nhỏ gọn, dễ mang theo, có đầy đủ tọa độ vùng biển và các thông tin liên quan nên rất có ích với chúng tôi”- ngư dân Lê Cảnh Dương nhấn mạnh.

Chia sẻ về những việc làm của cán bộ, chiến sĩ đơn vị trong giúp đỡ ngư dân, Chuẩn Đô đốc Nguyễn Hữu Thoan, Chính ủy Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân cho biết: Ngư dân là “tai mắt” của đơn vị, là lực lượng quan trọng, đóng vai trò như những “cột mốc sống” khẳng định chủ quyền của Tổ quốc giữa trùng khơi. Nhận thức rõ điều đó, đơn vị luôn quan tâm, giúp đỡ, đồng hành với ngư dân bằng những việc làm cụ thể, ý nghĩa thiết thực để bà con yên tâm vươn khơi, bám biển khai thác hải sản, phát triển kinh tế.

Trong 10 năm trở lại đây, Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân đã tổ chức 379 buổi tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật cho ngư dân; cấp 28.750 tờ rơi, tờ gấp pháp luật cho bà con; điều động 9.282 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, kịp thời cứu vớt được 43 ngư dân, 55 phương tiện gặp nạn trên biển; cấp miễn phí hơn 2 triệu lít nước ngọt; tặng hàng nghìn lá cờ Tổ quốc, phao cứu sinh và nhiều nhu yếu phẩm thiết yếu cho bà con. Qua đó, đã góp phần thắt chặt tình đoàn kết quân dân, xây dựng “thế trận lòng dân” trên biển vững chắc./.

Thu Lan-Văn Định