“Dự báo, cảnh báo sớm về nguy cơ hạn hán, thiếu nước theo từng tiểu vùng, từng lưu vực góp phần giảm nhẹ rủi ro thiên tai và phát triển nông nghiệp bền vững” là nội dung chính được các đại biểu thảo luận tại hội thảo “Ứng dụng công nghệ viễn thám trong dự báo hạn hán, thiếu nước cho khu vực Tây Nguyên và chuyển đổi số trong vận hành công trình thủy lợi” diễn ra chiều nay (8/12) tại tỉnh Lâm Đồng.
Các tham luận tại hội thảo tập trung chia sẻ những kết quả nghiên cứu và kinh nghiệm trong ứng dụng ảnh vệ tinh, dữ liệu quan trắc khí tượng – thủy văn, hệ thống bản đồ số và trí tuệ nhân tạo trong theo dõi diễn biến tài nguyên nước. Thông qua việc phân tích các chỉ số về khô hạn, độ ẩm đất, lượng mưa, mực nước hồ chứa trên nền tảng số, các cơ quan chuyên môn có thể dự báo sớm nguy cơ hạn hán, thiếu nước theo từng tiểu vùng, từng lưu vực. Theo Tiến sĩ Hà Thanh Lân - đại diện Nhóm chuyên gia thực hiện dự án công nghệ viễn thám (Wapor) trong giám sát năng suất sử dụng nước cây trồng do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc tài trợ thí điểm tại 2 tỉnh Đắc Lắc và Đắc Nông cũ, nay là tỉnh Lâm Đồng chia sẻ, dự án đánh giá tác động của hạn hán vùng Tây Nguyên sẽ xây dựng công nghệ cảnh báo hạn hán trên nền tảng viễn thám cho khoảng 1 nghìn 500 ki lô mét vuông vùng sản xuất nông nghiệp.
Tiến sĩ Hà Thanh Lân cho biết thêm: "Sản phẩm đầu ra của công nghệ viễn thám Wapor với ảnh vệ sinh độ phân giải thô là 300 mét; mức độ trung bình là 100 mét và độ phân giải 20 mét, độ phân giải này đang được áp dụng tại Việt Nam. Theo đó, các thửa ruộng có diện tích 20x20 chúng ta có thể thành lập bản đồ và giám sát, đo được mức độ hạn hán, thiếu nước, sử dụng nước và năng suất nước tại các thửa ruộng, giúp ích cho việc ra quyết định sản xuất hiệu quả".
Ông Nguyễn Song Hà, trợ lý Trưởng đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc chia sẻ, công nghệ viễn thám và các giải pháp sáng tạo, sử dụng dữ liệu để phân tích nguy cơ sẽ đưa ra những cảnh báo phù hợp sẽ giúp cơ quan quản lý Trung ương và địa phương xây dựng phương pháp giám sát, dự báo hạn hán, thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp theo hướng chủ động và minh bạch, góp phần giảm nhẹ rủi ro thiên tai và phát triển nông nghiệp bền vững.
Ông Nguyễn Song Hà chia sẻ: "Công nghệ viễn thám có rất nhiều tiềm năng, có thể sử dụng trên nhiều lĩnh vực. Ngoài sử dụng làm thang cảnh báo sớm gắn với những giải pháp khác như: giải pháp về bảo hiểm dựa vào chỉ số cho nông nghiệp cũng có thể tiến tới khai thác tiềm năng lớn hơn của các dữ liệu viễn thám trong phòng, trừ sâu bệnh, tìm kiếm các loại cây trồng vật nuôi phù hợp với điều kiện hạn hán, xâm nhập mặn, qua đó điều chỉnh cơ cấu mùa vụ thích hợp"
Khẳng định, ứng dụng công nghệ viễn thám kết hợp chuyển đổi số trong vận hành hệ thống thủy lợi là xu hướng tất yếu, ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục quản lý và xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh, ứng dụng khoa học công nghệ nói chung, công nghệ viễn thám nói riêng giúp nâng cao năng lực quản lý, điều tiết nguồn nước, vận hành hồ chứa theo thời gian thực, giảm thất thoát nước, tăng hiệu quả tưới tiêu và chủ động ứng phó với thiên tai. Công nghệ viễn thám cần được nhận thức đầy đủ, đầu tư xuyên suốt, không chỉ máy móc thiết bị mà cả con người, các viện nghiên cứu, nhằm tạo ra sản phẩm thứ cấp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nói chung, lĩnh vực nông nghiệp và môi trường nói riêng trong đó có lĩnh vực thủy lợi.
Ông Nguyễn Tùng Phong khẳng định: "Công tác dự báo hán hán là rất quan trọng. Hạn hán không xảy ra cháy nhà, chết người như lũ lụt nhưng diễn biến của hạn hán lại ảnh hưởng chậm và diễn ra rất lâu, gây tác hại trên diện rộng. Ở khu vực Tây Nguyên, có những vùng sản xuất nông nghiệp nằm trong hệ thống công trình thủy lợi thì có thể chủ động khắc phục được hạn hán, nhưng đối với những vùng nằm ngoài hệ thống công trình thủy lợi chúng ta phải ứng xử thế nào, đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với ngành thủy lợi, đặc biệt là phát triển nông nghiệp bền vững".
Minh Long
Bình luận