Theo Cục Kinh tế Hợp tác & Phát triển nông thôn, chuyển đổi số giúp giảm 30% chi phí vận hành, giảm 15–20% chi phí vật tư và tăng 15–28% năng suất cho các hợp tác xã.
Trên những thửa ruộng Việt Nam, người nông dân hôm nay không chỉ mang theo cuốc, liềm mà còn cầm thêm chiếc điện thoại thông minh như một “dụng cụ lao động” mới. Từ việc ghi chép nhật ký, theo dõi sâu bệnh đến chứng minh chất lượng sản phẩm, tất cả đều được lưu lại bằng mã QR, phần mềm quản lý và dữ liệu theo thời gian thực. Công nghệ không còn đứng ngoài phòng thí nghiệm, mà đang bước vào từng gốc cây, từng vụ mùa, định hình một nền nông nghiệp số và phát thải thấp.
Trong các cuộc trao đổi mua bán nông sản trước đây, người bán thường phải giải thích nhiều về quy trình sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng, độ an toàn… Nhưng bây giờ, những điều đó có thể không cần giải thích bằng lời, mà hiển thị bằng mã truy xuất, hồ sơ điện tử và dữ liệu phát thải. Ông Nguyễn Văn Lưu, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Đồng Tâm cho biết: Công nghệ không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc nếu muốn nông sản Việt Nam cạnh tranh toàn cầu.
" Hiện nay so với thế giới thì Việt Nam vẫn ở giai đoạn đầu trong khi Isreal, Nhật Bản, Hà Lan thì họ đã cơ giới hóa và ứng dụng công nghệ sâu rộng rồi. Nhưng Việt Nam có những tín hiệu tích cực, tốc độ tăng trưởng rất nhanh, từ năm 2017 mới có khoảng 193 HTX ứng dụng công nghệ cao nhưng đến 2023 đã có hơn 2000 HTX tức là tăng gấp 10 lần, đây là tín hiệu rất đáng mừng". Ông Lưu nói
Công nghệ trở thành căn cước pháp lý của sản phẩm, giúp chúng vượt qua hàng rào thương mại quốc tế. Bởi thị trường thế giới giờ đây không chỉ quan tâm sản phẩm có ngon hay không, mà quan tâm nó được làm ra như thế nào, phát thải bao nhiêu, có minh bạch hay không. Nhờ các nền tảng như quản trị số nông nghiệp 4.0 eGap mà lần đầu tiên, người nông dân có thể quản lý phát thải khí nhà kính của chính thửa ruộng mình, điều mà trước đây chỉ các nhà khoa học mới làm được. Từng gốc cây, từng lô sản xuất đều có lịch sử rõ ràng. Không phải đến lúc xảy ra vấn đề mới truy xuất, mà truy xuất ngay từ đầu, từng ngày, từng giờ. Ông Nguyễn Phi Hiệp, Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX Kinh tế số Việt Nam chia sẻ: Vấn đề của nông nghiệp Việt Nam không phải năng suất, mà là thiếu dữ liệu để chứng minh chất lượng và giá trị xanh. Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn cho sự chuyển mình bởi vì chúng ta đang hội tụ được rất nhiều yếu tố thuận lợi về con người, nền tảng sản xuất, đặc sản vùng miền.
Bà Nguyễn Thanh Tuyền, Giám đốc HTX Bảo tồn & Phát triển Dược liệu Sóc Sơn cho biết: Từng gốc trà trồng tại HTX được gắn mã truy xuất điện tử, được ghi nhận lượng nước tưới, phân bón, quy trình chăm sóc và chỉ số an toàn. Nhờ đó, sản phẩm của HTX đạt chuẩn quốc tế JAS của Nhật Bản, một tiêu chuẩn khắt khe mà nhiều doanh nghiệp lớn còn khó tiếp cận. Công nghệ giúp hợp tác xã chứng minh sản phẩm sạch bằng dữ liệu, không cần thuyết phục bằng lời. Nhờ vậy, mỗi gốc trà hoa vàng không chỉ có giá trị sinh học mà còn sở hữu giá trị số, thể hiện qua hồ sơ minh bạch và mức phát thải thấp.
"Qua truy suất nguồn gốc thì sản phẩm của mình đưa ra thị trường được minh bạch hơn, và làm cho niềm tin của khách hàng nhiều hơn và mang giá trị thương hiệu lớn hơn". Bà Tuyền cho biết thêm
Chuyển đổi số trong nông nghiệp Việt Nam không chỉ đến từ công nghệ, mà từ cách tư duy về giá trị sản phẩm. Một sản phẩm sạch giờ phải được chứng minh bằng dữ liệu. Một quy trình tốt phải đo lường được phát thải. Một trái cây ngon phải có lịch sử canh tác minh bạch.
Hà Phương
Bình luận